Ds. Middelkoop: Vertrekken uit Urk voelt als rouwproces
Hij kan snel klaar zijn met het interview, zegt ds. W. N. Middelkoop terwijl hij in zijn woonkamer in Urk thee inschenkt voor zijn gasten. Zijn 25-jarig ambtsjubileum? „Soli Deo gloria, God alleen de eer. En daarmee heb ik alles gezegd.” Lachend: „Jullie kunnen dus weer gaan.”
Maar omdat hij zich toch „een beetje dorpsbezit van Urk voelt”, wil de 52-jarige predikant van de christelijke gereformeerde Ichthuskerk wel wat meer vertellen. Al jong voelde William Middelkoop zich aangetrokken tot het predikantschap. In zijn tienerjaren drukte hij dat verlangen echter weg. „Ik deed netjes mee in de kerk, maar ondertussen luisterde ik popmuziek, koos voor een opleiding tot onderwijzer en wilde mijn eigen leven leiden.”
Dat veranderde toen hij als 17-jarige een christelijke jongerenbijeenkomst bezocht. „Op de terugweg ging de radio niet aan. Bij thuiskomst liet ik mijn studieboeken liggen. Ik pakte de Bijbel en vouwde mijn handen. Ik had met Jona willen vluchten voor mijn roeping, maar God greep me in mijn kraag.”
Na het volgen van een opleiding klassieke talen meldde hij zich aan bij de Theologische Universiteit in Apeldoorn. Daar nam het curatorium hem bij de vierde keer aan. „Ik dacht dat ik me vergist had, maar God kwam op mijn roeping terug.”
In 1993 werd hij predikant in Eemdijk. „Een gemoedelijke gemeente die veel ervaring heeft in het begeleiden van kandidaten. Ik kon er een fout maken, mijn eigen stijl ontwikkelen.”
Een „heerlijke tijd” maakte hij mee in Rijnsburg, zijn tweede gemeente. „De mensen zijn er open, direct, ze weten van aanpakken en hebben hart voor de kerk. Op het strand van Katwijk, waar ons gezin vaak kwam, ontstond er regelmatig een spontaan gesprek over de preek.”
Supermarkt
Inmiddels staat ds. Middelkoop twaalf jaar in Urk. Hij voelt zich er thuis. „De bevolking is hartelijk, gastvrij. Ik heb contact met mensen uit het hele dorp. Met Kerst en Pasen organiseert het plaatselijke zwembad een ontbijt voor vroege vogels, Ik mag dan de opening verzorgen. Prachtig toch? Waar anders maak je zoiets mee?”
Als eerste predikant van de in 2005 ontstane christelijke gereformeerde Ichthusgemeente zag hij de gemeente groeien van 1000 naar 1800 leden. „Er is honger naar de prediking. Er gaat geen week voorbij of er komt een reactie op de preek. Via WhatsApp, e-mail, in de supermarkt.”
Het overlijden van drie gemeenteleden op zee stempelde zijn verblijf in Urk. Hij herinnert zich de keer dat hij ’s avonds laat werd gebeld. Een 21-jarige matroos was bij een ongeval op de Noordzee omgekomen. „Ik ben diezelfde nacht naar het schip gegaan. Dat lag in Harlingen. De politie wilde het in beslag nemen voor onderzoek, maar de bemanning hield haar tegen. „Wij sluiten een reis altijd af met gebed, dat willen we ook nu doen”, zeiden ze. In de kombuis kreeg ik de scheepsbijbel overhandigd.” Geëmotioneerd: „Ik las Psalm 42. Een matroos stelde voor om het vijfde vers te zingen. Dat deden we. Maar de Heer’ zal uitkomst geven. Met tranen in onze ogen.”
Pastoraat betekent in zulke gevallen luisteren en zwijgen, zegt de Urker predikant. „Als beginnend predikant wil je wat te zeggen hebben, je wilt problemen oplossen. Maar pastoraat, leerde ik, is: er zijn en laten weten dat God van iemand af weet.”
Hij vindt het belangrijk om toegankelijk te zijn en geen drempels op te werpen. „Ik ben actief op Facebook en heb WhatsApp. Het gebeurde dat ik op die manier contact kreeg met randjongeren of met echtparen met huwelijksproblemen. Doordat ik in een vroeg stadium kon doorverwijzen naar specialisten, zijn er huwelijken gered.”
Rouwproces
Hoogtepunten van zijn predikantschap vindt ds. Middelkoop de belijdenisdiensten. „Het is indrukwekkend als jonge mensen hun jawoord aan de Heere geven. In Rijnsburg knielden alle catechisanten een voor een op een knielbank voor in de kerk. In Urk gaan ze met z’n allen op de knieën en geef ik hun de hogepriesterlijke zegen mee.”
Zorgen maakt hij zich over ontwikkelingen in zijn kerkverband. „Onze synode heeft een evenwichtig rapport over homoseksualiteit aangenomen, maar er zijn lokale kerken die hun eigen weg blijven gaan. Daar heb ik grote moeite mee.”
Tegelijkertijd wil hij bewogen zijn met leden die anders geaard zijn. „Ik heb er meerderen in mijn gemeente en maak hun geloofsworsteling mee. Dat raakt mijn pastorale hart.”
Ds. Middelkoop fietst graag. In 2011 trapte hij met zijn zoon ruim 1000 kilometer van het Zwitserse Basel naar Urk. Dat leverde 21.000 euro op voor een nieuw kerkorgel. In 2015 organiseerde hij een sponsorfietstocht voor vaders en zonen uit de gemeente. „Het is geweldig om een paar dagen zo intensief met je zoon op te trekken. Dat wilde ik ook anderen laten ervaren.”
Zaterdag viert hij zijn 25-jarig ambtsjubileum en neemt hij afscheid van Urk met twee recepties. Ds. Middelkoop nam een beroep aan naar Harderwijk. Het doet hem pijn om het vissersdorp achter te laten. „Hier vertrekken voelt als een rouwproces. Het was een voorrecht om in Urk te werken.”
Anderzijds verlangt hij ernaar om in Harderwijk te dienen. „We worden er hartelijk ontvangen. Dit beroep was Gods weg en Hij heeft mij ervoor ingewonnen.”
Ds. W. N. Middelkoop
William Middelkoop werd op 16 mei 1965 in Rotterdam geboren. Hij studeerde theologie in Apeldoorn en werd op 29 april 1993 bevestigd tot predikant van de christelijke gereformeerde kerk in Eemdijk. Daarop volgden de gemeenten van Rijnsburg (1996) en Urk-Ichthus (2006). Op 27 mei doet hij intrede in Harderwijk.
Ds. W. N. Middelkoop is lid van deputaten buitenland en adviseur van de classicale diaconale commissie. In het verleden was hij voorzitter van deputaten diaconaat, lid van het curatorium van de TUA en diverse malen lid van de generale synode. Ook was hij tien jaar bestuursvoorzitter van stichting Friedensstimme. Hij is getrouwd met Marlene van der Rhee. Het echtpaar heeft vier kinderen en een kleinkind.