Het artikel gaat over het plan van staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken om voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt het instrument loonkostensubsidie te vervangen door loondispensatie. Dat was in het regeerakkoord afgesproken. Maar in datzelfde akkoord staat ook: „het doel is om mensen in een kwetsbare positie een betere toekomst te geven.” Juist hier loopt het naar mijn mening spaak.

Het is nu zo geregeld dat een werkende met een arbeidshandicap een salaris krijgt dat gelijkwaardig is aan dat van een collega zonder beperking. De overheid compenseert het bedrijf door middel van een loonkostensubsidie. Werkgevers krijgen deze subsidie als tegemoetkoming voor de mogelijk lagere productiviteit van een arbeidsgehandicapte.

Dit wil de overheid veranderen. Volgens het plan hoeven werkgevers in de toekomst alleen nog het salaris te betalen dat overeenkomt met de arbeidsproductiviteit van de arbeidsgehandicapte. Ze betalen dus minder als de werknemer minder snel werkt of minder taken kan vervullen dan collega’s – en dat heet dan wel loondispensatie. De werknemer kan vervolgens een aanvraag doen voor een aanvulling bij de gemeente. Voor deze aanvulling moet rekening gehouden worden met de regels van de bijstand.

Rompslomp

Ik zie veel risico’s voor de desbetreffende groep werknemers. Zij werken al vanuit een kwetsbare positie. Straks krijgen zij de bureaucratische rompslomp die gepaard gaat met het aanvragen van een aanvulling op het salaris op hun bordje. Bij zo’n aanvraag zijn nieuwe regels van kracht, die bijvoorbeeld te maken hebben met de vraag of iemand een werkende partner heeft. In dat laatste geval heeft hij of zij slechts recht op een half salaris.

Een ander risico: als een werknemer een salarisverhoging krijgt, moet er meteen een aanpassing worden geregeld bij de gemeente. Vervolgens heeft dit weer invloed op de verschillende toeslagen van de Belastingdienst. Het eind van het liedje kan dan zomaar zijn dat de werknemer geconfronteerd wordt met allerlei terugvorderingen door de gemeente of de Belastingdienst.

Schulden

Al met al wordt deze kwetsbare groep ineens heel gevoelig voor de opbouw van schulden. Op dit punt dringt die ene zin uit het regeerakkoord zich weer aan me op. Is het niet de bedoeling van de maatregel dat mensen in kwetsbare situaties een betere toekomst krijgen? Volgens mij gebeurt nu het tegenovergestelde en moet de oplossing ergens anders gezocht worden. Bijvoorbeeld in het ontzorgen van werkgevers door het creëren van een vehikel dat kwetsbare mensen in dienst neemt en op de juiste plek detacheert.

Kwetsbaren moet je niet belasten, maar helpen. Voorwaarde is dat er bij zo’n vehikel een ontzettend goede kennis is van wet- en regelgeving rond de begeleiding van werknemers met een arbeidsbeperking. Dat geeft de betrokken werknemers ”vertrouwen in de toekomst” – inderdaad, de titel van het regeerakkoord.

De auteur is directeur van de christelijke vakorganisatie CGMV. Reageren? sociaal@refdag.nl