Saudisch vredesplan verdeelt Arabieren
Het Saudische vredesplan voor het Midden-Oosten, dat het belangrijkste onderwerp zal zijn van de Arabische top die op 27 en 28 maart in Beiroet wordt gehouden, lijkt in Arabische gelederen tot grote verdeeldheid te leiden. De Libische leider Muammar Gaddafi dreigde over het plan uit de Arabische Liga te stappen.
Gaddafi heeft het plan, dat Israël vrede biedt in ruil voor teruggave van de bezette gebieden, zaterdag verworpen. Hij noemde het „schokkend” en een voorbeeld van „goedkoop marchanderen.” Gaddafi zei zijn vertrouwen in de ’belachelijke’ Arabische Liga al eerder te hebben verloren, „die niet in staat is enige oplossing’ voor het Israëlisch-Palestijnse conflict te vinden.” Ten slotte stelde voor dat Libië zich uit de organisatie zou terugtrekken.
De secretaris-generaal van de liga, Amr Moussa, reisde zondag vanuit Cairo naar Tripoli voor overleg en had een ontmoeting met Gaddafi. Het Libische persbureau JANA verstrekte echter geen ander nieuws dan dat Moussa en Gaddafi „de recente ontwikkelingen in de bezette gebieden” hadden besproken. Van Gaddafi’s rede, uitgesproken ter gelegenheid van 25 jaar „volksregering” in Libië, werd geen gewag gemaakt.
„Naar mijn mening veroorzaakt het (Saudische vredesplan) meer problemen voor de Arabieren”, zei Abdul-bary Atwan, hoofdredacteur van het Arabische dagblad Al-Quds, voor het Arabische tv-station Al-Jazeera. Hij zei dat het plan neerkomt op een beloning van de machtspolitiek van de Israëlische premier Ariel Sharon.
Syrië heeft nog geen reactie laten horen. De Syrische president Bashar Assad zal volgens Saudische nieuwsberichten later deze week naar Saudi-Arabië komen om het plan met de initiatiefnemer, kroonprins Abdullah, te bespreken. Assad bracht zondag een historisch bezoek aan Libanon, waar het vredesplan ook onderwerp van gesprek zou zijn.
Walid Kazziha, een politicoloog van de Amerikaanse universiteit in Caro, zei te betwijfelen dat Israël onder Sharon op Abdullah’s voorstellen zal ingaan. En de Amerikanen zullen Israël niet onder druk zetten, zei hij.
De VS hebben steun uitgesproken voor het plan. De bij het vredesproces betrokken CIA-directeur George Tenet is vorige week in Saudi-Arabië geweest om er met Abdullah over van gedachten te wisselen.
Abdullah, een zeventiger, neemt de regering in Saudi-Arabië waar sinds zijn halfbroer Fahd in 1995 door een hersenbloeding werd getroffen.
„Kroonprins Abdullah is een zeer dapper man om met dit initiatief te komen”, zei Mai Yamani, een Saudische onderzoeker aan het Britse Koninklijk Instituut voor Internationale Zaken. „Maar de vraag is: Staat hij alleen? Of heeft hij de steun van de koning en de rest van de koninklijke familie?”
De Saudische krant Al-Watan brak gisteren een lans voor het plan. „Het initiatief, de standpunten en visie die zijne koninklijke hoogheid kroonprins Abdullah heeft uitgedragen zijn het licht dat de tunnel heeft verlicht”, schreef de krant in een redactioneel commentaar. „Het heeft hoop gegeven op een regeling, niet alleen voor de Arabieren, maar voor de bewoners van de hele regio.”