Silvio Berlusconi is terug op het toneel. Recent verscheen hij op de Italiaanse televisie met een lange reeks aan schone beloften. Zo beloofde hij een einde aan belastingen op het eerste huis, de auto, erfenissen en schenkingen. De inkomstenbelasting zal bovendien worden geëlimineerd. Daarvoor in de plaats stelde hij de vlaktaks in het vooruitzicht, „een wereldwijde revolutie.” Het enige wat het volk voor al dit moois hoeft te doen is zondag centrumrechts stemmen.

Het gaat weer net als in de jaren 90, toen Berlusconi zijn intocht maakte in de Italiaanse politiek. Een vlaktaks van 23 procent, zoals hij voorstelt, zou leiden tot een sterke toename van de overheidsschuld, die met bijna 133 procent al schrikbarend hoog is. Maar dat zegt hij niet en veel Italianen lijken het ook niet te willen weten. Berlusconi scoort namelijk goed in de peilingen.

In de laatste weken voorafgaand aan de parlementsverkiezingen van zondag geldt er een verbod op het publiceren van opiniepeilingen. Hoe Berlusconi er met zijn partij op dit moment voorstaat, is dus onduidelijk, maar in de laatste peilingen van krap twee weken geleden kon zijn Forza Italia op zo’n 17 procent van de stemmen rekenen. Dat is toch een prestatie te noemen voor iemand die niet eens verkiesbaar is.

De rechter veroordeelde de nu 81-jarige ondernemer vijf jaar geleden namelijk wegens belastingfraude en daarmee verloor hij verloor zijn parlementaire zetel. Hij mag tot 2019 ook niet terugkeren in het parlement. Dat weerhoudt Berlusconi er echter niet van om onverdroten campagne te voeren.

Berlusconi trekt in de verkiezingsstrijd nauw op met een aantal andere rechtse partijen, waaronder Lega, die tot voor kort Lega Nord heette. De uiterst rechtse partij, die tot voor kort enkel in het industriële noorden actief was, heeft nu ook nationale aspiraties. In de recentste peilingen staat Lega op circa 14 procent, mede dankzij een stijgende populariteit in Zuid-Italië.

Ook Lega zet stevig in op fiscale hervormingen. „Dankzij Lega hebben de gewesten Lombardije en Veneto fiscale autonomie gekregen. Zoiets kunnen we ook voor zuidelijke regio’s bereiken,” zei de jonge, charismatische leider Matteo Salvini (44) vorige week. Mogelijk krijgt de rechtse combinatie van Berlusconi en Salvini tegen de 35 procent van de stemmen. Dat is overigens nog niet genoeg om te gaan regeren.

De grootste partij wordt ongetwijfeld de populistische Vijfsterrenbeweging, die in de peilingen op zo’n 28 procent staat. Het populisme lijkt de wind in de zeilen te hebben. „De kwaliteit van de democratie staat op het spel,” waarschuwde premier Gentiloni maandag nog. De Vijfsterrenbeweging staat onder leiding van de onervaren Luigi Maio (31) en trekt zelfstandig ten strijde. De partij is door een nieuwe kieswet die coalities bevoordeelt in het nadeel bij het verdelen van de zetels.

En de regering van Paolo Gentiloni? De gemiddelde Italiaan heeft waardering voor de bedachtzame premier, maar de partij waartoe hij behoort is niet populair. De laatste peilingen geven de Democratische Partij 22 procent. Dat mag partijchef Matteo Renzi zich aantrekken. Zijn autoritaire stijl heeft er mede toe geleid dat recent de linkerflank zich heeft afgescheiden. De nieuwe partij Liberi e Uguali (Vrij en gelijk) krijgt naar verwachting zo’n 6 procent van het electoraat achter zich. Door deze splitsing is het vrijwel uitgesloten dat centrumlinks gaat regeren.

Er valt voor alle partijen nog wat te winnen: 30 procent van de kiezers heeft nog niet besloten op wie te stemmen.