Als voorlopig resultaat van deze besluitvorming krijgt Nederland drie extra zetels in het Parlement.

Het aantal leden van het Europees Parlement moet na de brexit worden teruggebracht van 751 naar 705. Van de 73 Britse zetels worden er in totaal 27 toegewezen aan de 14 EU-lidstaten die enigszins ondervertegenwoordigd zijn, waaronder Nederland. De overige 46 zetels worden gereserveerd voor eventueel gebruik in de toekomst, bijvoorbeeld bij de toetreding van nieuwe lidstaten.

Het besluit is een compromis. Veel lidstaten, waaronder Nederland, wilden de 73 Britse zetels aanvankelijk gewoon schrappen. Het gevolg van de overeenkomst is nu dat geen enkel EU-land zetels verliest.

Het Europees Parlement wil het proces voor zogeheten ”Spitzenkandidaten”, waarmee men in 2014 is begonnen, voortzetten. De topkandidaten van de verschillende EP-fracties vormen de Spitzenkandidaten, die strijden om het voorzitterschap van de Commissie.

Vijf jaar geleden waren dit onder anderen Jean Claude Juncker voor de Europese Volkspartij, Guy Verhofstadt voor de liberale fractie ALDE en Martin Schulz voor de sociaaldemocraten. Met dit Spitzenkandidaten-proces wil het Europees Parlement zichzelf ervan verzekeren dat het het laatste woord heeft over de verkiezing van de voorzitter van de Europese Commissie.

Om dit verkiezingsproces verder te versterken, heeft het Europees Parlement nu ook besloten dat zittende commissarissen zich mogen kandideren als Spitzenkandidaat.

Een voorstel van de commissie constitutionele zaken om alle kandidaten voor het Parlement in iedere lidstaat verkiesbaar te stellen, werd verworpen.

Tegenvaller

Deze uitkomst is een tegenvaller voor de Franse president Emmanuel Macron. Nog in september sprak de president zijn steun uit voor een dergelijk plan. Na de stemming liet een woordvoerder van Macron weten dat Frankrijk steun zal blijven bieden aan dit plan.

„De Europese democratie wordt versterkt met debatten over Europese –en dus niet per se nationale– onderwerpen tijdens Europese verkiezingen”, zo luidde de verklaring.

Nederlandse Europarlementariërs zijn niet enthousiast. Peter van Dalen (CU-SGP): „Transnationale lijsten zijn een idee uit de vorige eeuw. Laten we de historische kans grijpen om de stem terug te geven aan de kiezer die de eigen kandidaat kent. Nationale lijsten voor nationale kandidaten.”