Een hostel in Amsterdam gaat met ouderen uit de buurt warme truien breien, in diverse plaatsen vindt een warmetruiverkiezing plaats, Zeeuwse wethouders leiden op basisscholen een energiequiz en in Breda vindt een ruildag plaats voor mensen die op hun trui zijn uitgekeken. Niet verwonderlijk: het is warmetruiendag.

De dag wordt voor de twaalfde keer gehouden om mensen aan te sporen werk te maken van energiebesparing. Bijna een kwart miljoen Nederlanders doen mee, schat projectleider Nathalie van Loon van het Klimaatverbond Nederland. „Een hele generatie groeit al op met de warmetruiendag. De trui is een optimistisch symbool om de klimaatverandering tegen te gaan. De acties die vandaag plaatsvinden, helpen anderen ook in beweging te krijgen. Bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen brengen een gedragsverandering teweeg bij medewerkers die minder stilstaan bij het milieu.”

Juist bij bedrijven valt nog veel winst te halen als het gaat om deelname aan de warmetruiendag. Waar onderwijsinstellingen en lokale overheden op grote schaal de verwarming een graadje lager zetten, volgen ondernemers slechts mondjesmaat. Van Loon: „Voor scholen is dit natuurlijk een dankbaar onderwerp: ze kunnen erop inspelen door lessen over het klimaat te geven. Bedrijven beginnen de laatste jaren langzaam mee te doen. Ze moeten ook wel. Iedereen moet zijn bijdrage leveren om de klimaatdoelstellingen te halen. Geen sector uitgezonderd. Dus ik heb goede hoop dat het onderwerp ook bij bedrijven serieus op de kaart wordt gezet.”

Wie eenmaal meedoet, is vaak gelijk om. Zo doet de Universiteit van Tilburg niet meer mee aan de warmetruiendag, simpelweg omdat de verwarming de hele winter door lager staat. Een tevredenheidsonderzoek na een paar keer meedoen wees uit dat medewerkers het prima vonden om de verwarming structureel een graad lager te zetten, vertelt Van Loon. In de zomer wordt er in het universiteitsgebouw ook minder hard gekoeld. „Ruim een derde van de CO2-uitstoot vindt plaats door verwarming en koeling van gebouwen. Met één graad lager besparen we al 6 procent.”

Die laatste boodschap is belangrijk. Mensen willen veel zelf doen, blijkt uit een onderzoek dat de organisatie in de aanloop naar vrijdag deed. „Ze onderkennen het belang, maar vinden het vaak lastig te geloven dat anderen –zoals bedrijven en de overheid– hun gedrag ook zullen veranderen. Juist daarom is het zo belangrijk om samen in actie te komen. Als grote industrieën ook bij de warmetruiendag zijn betrokken, doen we het echt met zijn allen.”

Warmetruiendag in de kerk

Energie besparen doe je niet alleen thuis. Zet daarom zondag de kachel in de kerk een graad lager. Daarvoor pleit Micha Nederland, een christelijke organisatie die zich inzet voor gerechtigheid. Op zo’n warmetruienzondag is niet alleen de CO2-uitstoot lager, een gemeente kan dan ook nadenken over de vraag waarom het belangrijk is om als christen werk te maken van energiebesparing.