Uit het gebedsleven van de zestiende-eeuwse kerkhervormers blijkt het belang van hartelijk bidden, de rol van de Heilige Geest en het nut van voorgegeven gebedsteksten, concludeerde dr. Veerman donderdag in Doorn op de predikantencontio van de Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland. De hervormde predikant uit Katwijk aan Zee sprak over het thema ”Gebed en aanvechting. Ervaring van de Reformatie voor een seculiere tijd”.

Bidden vraagt om oefening en een lange adem, stelde dr. Veerman. Zo zei de reformator Johannes Calvijn dat God „meestal de schijn vertoont van te slapen en te sluimeren, om zo ons, die anders traag en lui zouden zijn, ten zeerste tot ons welzijn er in te oefenen Hem te vragen, te bidden en van Hem te verlangen.”

De reformatoren kenden aanvechtingen in het bidden. „Gevormd door de praktijk van het gebed kan Luther de volgende korte definitie geven van het gebed: „Dit is namelijk bidden, God aanroepen in alle nood.” In het midden van de storm van aanvechting, zonde en bestrijding klampt het gebed zich vast aan de onwankelbare beloften van God.”

Dr. Veerman, die in 2016 promoveerde op een onderzoek naar het eigen karakter van het gebedsonderwijs in de Heidelbergse Catechismus, wees op de kloof tussen de zestiende eeuw en de huidige, geseculariseerde tijd. De afname van het godsbesef in de samenleving beïnvloedt volgens hem het persoonlijke gebedsleven. „In een gesloten systeem van natuurwetten blijft er voor bidden geen plaats over. Wanneer oorzaak en gevolg alles in deze wereld bepalen, raakt Gods voorzienig bestuur, waarvan de reformatoren vast overtuigd waren, op de achtergrond.”

De grootste aanvechting voor de volharding in de gebeden is echter niet het veranderde wereldbeeld, maar het verlangen van het hart. Hij verwees naar het boek ”De slag om het hart” van prof. dr. Herman Paul. „Het hart wordt in een seculiere cultuur permanent geprikkeld, bij God vandaan. De overheersende verlangens en idealen van de cultuur beïnvloeden de christelijke gemeente. Bidden kan alleen werkelijk een gesprek worden met de levende God wanneer het hartsverlangen op God gericht is.”

Christenen leven in een klimaat waar God afwezig lijkt te zijn. Dan is de aanvechting groot om ook zelf te stoppen met bidden. „Zonder de hulp van de Heilige Geest is het spoedig gedaan met al ons bidden. Volgens het onderwijs van de gereformeerde belijdenis werkt de Heilige Geest voorafgaand aan ons gebed. Hij alleen zet de bidder in beweging.”

Juist in tijden van biddeloosheid en aanvechting geeft het volgens dr. Veerman houvast om terug te kunnen vallen op bestaande teksten, zoals het Onze Vader, de Tien Geboden, de Twaalf Artikelen van het geloof en de psalmen. „In een cultuur waarin alles draait om snelheid en directe vervulling van verlangens en wensen, leren de psalmen ons het ritme van God Zelf. De ene keer wordt ons een bittere klacht in de mond gelegd. Anderzijds bruisen de psalmen van de vreugde van het heil van God. Ze leren ons om deze tijd en ons leven in de hand van God te leggen.”