Met het geluid van een spinnijdige naaimachine snort de Bird Eye 500 omhoog. Een spanwijdte van 2 meter, een lengte van 1,60 meter, een gewicht van 5 kilo. Een elektromotor van 600 Watt drijft de propeller achter op de romp aan. Even later is het stil. Op een hoogte van 100 meter komt de Bird Eye over. Geruisloos.

Het onbemande robottoestel van versterkte koolstofvezel vliegt met een snelheid van 120 kilometer per uur op een hoogte van 75 tot 150 meter. Het bereik is zo’n 10 kilometer. Het mini-Unmanned Aerial Vehicle met GPS-systeem scheert rond op drie oplaadbare accu’s: één voor de aandrijving, één voor de besturing en één voor een camera. Daarmee kan het toestel een uur in de lucht blijven, vertelt Eric Mandemaker, de motor achter Condor UAV.

De telemetrische besturing is gekoppeld aan een laptop. Op het scherm verschijnt een plattegrond van de omgeving. Een snelweg, een viaduct, een woonwijk en een boerderij wisselen elkaar af. De ’piloot’ schuift met zijn muis over het laptopscherm en stippelt zo de route voor het vliegtuigje uit. Buiten volgt de Bird Eye gehoorzaam.

Onder in het beeld staan een hoogtemeter, een kunstmatige horizon en een snelheidsmeter. „Het toestel moet net zo worden bestuurd als een gewoon vliegtuig”, vertelt marketing manager Joop Wenstedt. „Met dit verschil, dat de piloot bij ons met beide benen op de grond blijft staan.” Daardoor zijn de eisen voor een vlieger ook minder streng. „Bij ons kan iemand met een houten been ook vliegen.”

Onder aan het toestel is een camera geplaatst. De 360 graden draaibare, digitale Sony-videocamera maakt opnamen van de omgeving en verzendt deze naar een monitor op de grond. Een rode vrachtwagen snelt over de A270 bij Helmond. Nauwgezet volgt de piloot via de camera de verrichtingen van de chauffeur. Iets verderop graast een koppel koeien. Het vliegtuigje cirkelt om de melkproducenten heen. „We kunnen een vast punt instellen, waar het vliegtuig automatisch omheen blijft draaien.”

De Bird Eye is de eerste civiele toepassing van een onbemande militaire variant. Deze week is het toestel voor het eerst gepresenteerd aan het Nederlandse publiek. De Israëlische fabrikant heeft daarvoor speciaal een team van acht mensen voor tien dagen ingevlogen naar Nederland, aldus projectleider David Hommel uit Israël. Zijn land heeft 30 jaar en 160.000 vlieguren ervaring met robotvliegtuigen.

Condor uit Haarlem wil het onbemande Israëlische robotvliegtuigje op de Europese markt zetten. Aandeelhouder is Eric Mandemaker van Silver Aerospace, een ingenieursbureau dat onder andere meewerkt aan de superjumbo van Airbus. Condor betrekt de toestellen van Malat, de divisie voor onbemande robotvliegtuigen van Israelgeen trema Aircraft Industries (IAI).

Het recent voor dit doel opgerichte Condor beschikt over een preproductietoestel. „We zijn de fase van het prototype voorbij”, vertelt Wenstedt. Dit najaar vraagt het bedrijf bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat, divisie luchtvaart (de opvolger van de RLD) een certificering van het toestel aan. Volgend voorjaar moet de Bird Eye gecertificeerd de lucht in kunnen.

Mandemaker ziet mogelijkheden om het toestel verder te verbeteren. De camera van 800.000 pixels wil hij vervangen door eentje van 3,5 miljoen. Het lichtgewicht vliegtuigje kan desgewenst worden uitgerust met een infraroodcamera. Het monteren van grotere wielen moet zijn inzetbaarheid vanaf grasvelden verbeteren.

De verwachtingen zijn hooggespannen. Condor verwacht de komende vier tot vijf jaar 3500 exemplaren te verkopen in Europa. „We hebben er nog niet een verkocht.” Politie, brandweer, beveiligingsbedrijven en particulieren hebben echter volop belangstelling getoond. Het aantal toepassingen voor het vliegtuigje is groot. Opsporing, inspectie, surveillance, bewaking, controle. De organisatoren van Dance Valley zetten het toestel medio augustus in tijdens een popconcert in Haarlem.

Voor een standaardpakket van drie vliegtuigjes -te vervoeren in een rugzak van 1 x 0,75 meter- betaalt een klant 200.000 euro, exclusief training en onderhoud. Een cursus van 8 tot 12 weken kost nog eens 30.000 euro extra. Volgens Mandemaker vallen de kosten mee vergeleken met de aanschaf van een helikopter of een vliegtuig. „Een gewoon vliegtuig is duurder. Ook het vliegen. Een heli kost 3500 euro per uur, een vliegtuig 600 tot 700 euro per uur.”

De onbemande toestellen kennen minder beperkingen dan bemande machines. „Met de Bird Eye kunnen we met laaghangende bewolking en windkracht 5 nog steeds de lucht in.” Een nadeel is het weer. „Voor hagel, regen en sneeuw gaan we ’m nog geschikt maken.”