De ondertekening van de ‘plechtige verklaring’ is de afsluiting van de bijeenkomst op initiatief van de Zweedse premier Stefan Löfven. Hij kreeg daarvoor de steun van Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker, die grotere sociale samenhang in de EU wil, met gelijke kansen voor iedereen en zonder sociale dumping.

De verantwoordelijkheid voor werkgelegenheid en sociaal beleid ligt echter voornamelijk bij de nationale overheden. Zij hebben de bevoegdheid voor zaken als minimumloon, onderwijs, gezondheidszorg en de sociale zekerheid, en verscheidene lidstaten willen dat vooral zo houden.

Tot tevredenheid van onder meer Nederland is het document dan ook niet juridisch bindend. „Nederland tekent niet voor een serie concrete wetsvoorstellen voor sociaal Europees beleid”, aldus een diplomaat. „Daar gaat dit niet toe leiden. Er is geen sprake van soevereiniteitsoverdracht.”

Voor de recente aanbevelingen van de commissie voor een verbod op nulurencontracten en de invoering in de hele EU van tien dagen betaald kraamverlof voor vaders of andere ‘tweede ouders’ maakt de verklaring dus niet uit, meent Den Haag.

De EU-leiders beginnen hun sociale top met werksessies waarin ze discussiëren over een bepaald thema. Rutte zit in de groep ‘toegang tot de arbeidsmarkt’. Daarna lunchen ze en bespreken de rol die onderwijs en cultuur kunnen spelen in een socialer Europa.

In de wandelgangen zullen de gesprekken echter worden beheerst door heel andere zaken. Op maandag 20 november kiezen de lidstaten minus het uit de EU vertrekkende Verenigd Koninkrijk welke landen de twee EU-agentschappen uit Londen overnemen. Amsterdam dingt mee naar het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Göteborg is een van de laatste momenten waarop Rutte in persoon nog kan lobbyen voor Amsterdam.