Het was woensdag eindelijk feest op het militaire vliegveld Ciampino bij Rome. Na het overbrengen van de lichamen van negentien militairen en burgers die omkwamen bij de aanslag in Nasiriya in november en van de baar van een in Irak gesneuvelde soldaat drie weken geleden, onthaalde Italië woensdag drie doodgewaande landgenoten. Het waren drie mannen die bijna twee maanden geleden in Irak waren ontvoerd. Het drietal werd dinsdag door Amerikaanse soldaten en Poolse veiligheidsagenten bevrijd in een operatie die zonder bloedvergieten verliep. Ook een Poolse gijzelaar kwam op vrije voeten. Er zouden twee gijzelnemers zijn gearresteerd.

Volgens Salvatore Cevese, het hoofd van het crisisteam bij Buitenlandse Zaken, waren de Italianen slecht behandeld. „Ze sliepen op de grond en twee keer werden ze gezamenlijk drie dagen lang opgesloten in een toiletruimte die niet groter was dan 2 bij 2 meter.”

De Poolse gegijzelde had volgens Corriere della Sera in een donkere kelder opgesloten gezeten en vertoonde kleine littekens omdat er ratten aan hem hadden geknabbeld.

De Italianen werkten in Irak als beveiligingsbeambte voor een Amerikaans bedrijf. Ze waren op 12 april ontvoerd tussen Bagdad en Fallujah door een groep van mogelijk soennitische gijzelnemers die zichzelf de Groene Falangisten van Mohammed noemden. Aanvankelijk waren de Italianen met zijn vieren, maar twee dagen na hun ontvoering werd een van hen geëxecuteerd, mogelijk omdat hij als enige een identiteitsbewijs droeg dat was uitgegeven door de Iraakse interim-regering.

Het was ook een signaal richting regering-Berlusconi omdat die had geweigerd aan de eisen van de gijzelnemers te voldoen. Die hadden bevolen dat de regering excuses aan moslims zou aanbieden en haar troepen zou terugtrekken uit Irak. De Groene Falangisten lieten een paar keer via een Arabische tv-zender publiekelijk van zich horen, waarbij de gijzelaars werden getoond.

De eerste keer op de dag na de ontvoering, de tweede maal eind april toen zij Italianen opriepen tegen hun regering te demonstreren. Zo’n 5000 man, waaronder de familieleden van de gegijzelden, gaven gehoor aan deze oproep. Ook de paus hield zich met deze zaak bezig door een beroep te doen op de barmhartigheid van de gijzelnemers.

Begin juni werd weer geëist dat Italië de straat zou opgaan, ditmaal uit protest tegen het bezoek van George Bush aan Rome vorige week vrijdag. De manifestatie, die toch al gepland stond, trok zo’n 100.000 demonstranten.

Hoe de gegijzelden precies zijn bevrijd, is niet geheel duidelijk. Volgens Berlusconi was de plek waar de gegijzelden werden vastgehouden maandag gelokaliseerd door de geallieerde troepen en waren de gijzelnemers geïdentificeerd. „Dinsdag om halftwaalf heb ik groen licht gegeven voor de operatie”, zei de Italiaanse minister-president vanuit de VS, waar hij de G-8-topconferentie bijwoont. Het is echter zeer onwaarschijnlijk dat de Amerikaanse militaire autoriteiten de toestemming van de Italiaanse premier zouden hebben afgewacht.

Volgens de Poolse media is de voorbereiding van de bevrijdingsoperatie vooral het werk van het geheime elitekorps Grom, dat zelfs door de Amerikanen als uiterst bekwaam wordt beschouwd. Maar volgens leden van de Italiaanse regering is de hele operatie vooral te danken aan Italiaans werk achter de coulissen. De vrijlating van de gegijzelden komt de regering prima uit; die kan komend weekend een stuk ontspannener de verkiezingen voor onder andere het Europese parlement tegemoet gaan.

De oppositie is woedend dat de regering en de regeringspartijen ongegeneerd de eer van de succesvolle bevrijdingsactie voor zich opeisen. Op de meeste tv-zenders kreeg Berlusconi eergisteren alle ruimte om zichzelf in het zonnetje te zetten. „Het mankeerde er maar aan dat Berlusconi zich opstelde als de Amerikaanse generaal Sanchez, die het bevel voerde over de actie”, zei oppositieleider Piero Fassino.

Het bevalt links ook niet dat de coalitiepartij Alleanza Nazionale gisteren Rome vol hing met affiches waarin de oppositie ervan wordt beschuldigd de gegijzelden als „huurlingen” te hebben beschouwd.

Volgens sommige linkse partijen is het verdacht dat de bevrijding aan de vooravond van de verkiezingen plaatsvindt. „Ik heb van vier partijleden een etentje tegoed omdat ik met hen had gewed dat als de gegijzelden vrijkomen dat in de week voor de verkiezingen zou gebeuren. En ik heb gelijk gekregen”, zei Marco Rizzo van de partij Italiaanse Communisten.

Reactie van regeringspartij Lega Nord: „Om meer kiezers te trekken hadden sommige linkse politici liever een paar doden thuis gehad.”