Het in november 2015 opgerichte Afrikafonds was een idee van bondskanselier Angela Merkel. Het bevat inmiddels 3,1 miljard euro, grotendeels van de Europese Commissie. De lidstaten hebben tot nu toe niet meer dan 175 miljoen euro overgemaakt. Dat is ruim 50 miljoen minder dan toegezegd. Italië heeft zo’n 100 miljoen gestort. Nederland levert met ongeveer 15 miljoen euro een relatief grote bijdrage.

„Het is duidelijk niet genoeg”, zei Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker. Volgens Tusk is het van groot belang om Italië te helpen de vluchtelingenstroom vanuit Libië te beperken.

Premier Mark Rutte zei dat het in het belang van alle EU-landen is om het fonds goed gevuld te houden. Het geld wordt volgens hem goed besteed, „omdat je daarmee voorkomt dat kansarme migratie naar Europa maar blijft doorgaan.” Hij denkt echter niet dat Nederland het eerste land is dat zijn bijdrage moet verhogen.

Volgens Rutte is het inmiddels overigens „echt gelukt” om de migrantenstroom vanuit Libië terug te dringen. De mensen die Italië wel bereiken zijn volgens vrijwel allemaal economische migranten.

Op een top in Abidjan in Ivoorkust eind november, waar Rutte ook van plan is heen te gaan, komen de relaties tussen Europa en Afrika uitgebreid aan bod. „We hebben afgesproken ook te praten over moeilijke zaken, zoals het terugsturen van migranten die niet kansrijk zijn”, zei de premier. „Hoe krijgen we de mensen op een fatsoenlijke manier terug naar Afrika.”