Xi zei woensdagmorgen in een drie uur durende toespraak dat de toekomst van China rooskleurig is. Hij verwacht dat China in 2050 een modern, welvarend en sterk socialistisch land is. Tegelijk wees de president op grote uitdagingen. „Alle kameraden moeten waakzaam zijn voor gevaren”, waarschuwde hij.

Die kameraden, de 89 miljoen partijleden, zijn de komende tien dagen vertegenwoordigd door 2287 van de in totaal 2300 gedelegeerden. Het partijcongres, dat elke vijf jaar wordt gehouden, is de belangrijkste gebeurtenis op de politieke kalender in China en duurt tien dagen. Dat er dertien gedelegeerden ontbreken, zou erop kunnen wijzen dat ze gediskwalificeerd zijn vanwege „onbehoorlijk gedrag.”

Uitdagingen

Een van de uitdagingen die Xi woensdagmorgen noemde is om Taiwan onder de duim te houden, dat door de Volksrepubliek wordt gezien als een afvallig gebiedsdeel. Volgens Xi is het China de afgelopen vijf jaar gelukt om een onafhankelijk Taiwan tegen te houden. Ook de komende vijf jaar moet het zogeheten een-Chinabeleid volgens Xi gehanteerd worden. Separatisten in de westelijke regio’s Xinjiang en Tibet worden daarbij niet geduld.

De Taiwanese regering liet in een reactie woensdagmorgen echter vast weten dat Taiwan „een soeverein land” is en dat de 23 miljoen inwoners zelf over hun toekomst gaan.

Xi ging woensdagmorgen ook in op de corruptie binnen de Communistische Partij. Volgens hem heeft het lik-op-stukbeleid tegen corrupte ambtenaren zijn vruchten afgeworpen. „We hebben tijgers gedood, vliegen geplet en vossen opgejaagd”, zei hij. Meer dan 1 miljoen functionarissen zijn de afgelopen jaren bestraft voor corruptie. Verschillende hooggeplaatste figuren binnen de partij, de overheid en het leger verloren hun baan.

Op het gebied van de economie wil Xi de vrije marktwerking een grotere rol laten spelen. Het land zal toegankelijker worden voor buitenlandse investeerders. China steunt een open wereldeconomie, aldus Xi. Tegelijkertijd wil hij wel de positie van Chinese staatsbedrijven versterken.

Ook bouwt het land verder aan „een schoon en duidelijk” internet.

De poppetjes

Tijdens het congres gaat het ook over ‘de poppetjes’: de leiding van de Communistische Partij. Achter gesloten deuren zullen de 2287 afgevaardigden allereerst de leden van het 200-koppige centrale comité kiezen. Dat comité kiest op zijn beurt de 24 leden van het politbureau, die uit hun midden weer het zevenkoppige staand comité samenstellen. Bij de laatste twee organen ligt de daadwerkelijke beslissingsbevoegdheid binnen de partij. Naar verwachting zal het staand comité tijdens dit congres vrijwel geheel vernieuwd worden.

Het centraal comité kiest ook de president, maar dat wordt naar alle waarschijnlijkheid opnieuw Xi. Xi heeft gedurende zijn termijn steeds meer macht naar zich toegetrokken, en dat proces lijkt nog niet ten einde. Naar verwachting zullen nog meer van zijn bondgenoten op hoge posities komen, waardoor Xi’s gedachtegoed nog dieper verankerd zal worden in het denken van de partij. Sommige analisten stellen dat Xi daarmee op hetzelfde machtsniveau komt als Mao Zedong, die de Communistische Partij van 1935 tot zijn dood in 1976 leidde.

In China is rond Xi een cult ontstaan die zich onder meer uit in propagandaliedjes rond zijn persoon en grote aandacht voor hem in de reguliere media, die hem wel aanduiden als Oom Xi.

De president heeft zich niet alleen intern, maar ook extern flink in de kijker gespeeld. Tijdens Xi’s bewind is China niet alleen meer een economische wereldmacht van betekenis, maar roert het zich ook politiek. Zo nam China deel aan militaire missies in Afrika en mengt het zich in territoriale twisten in de Zuid-Chinese Zee.