Aanleiding is het extreemrechtse protest voor behoud van een beeld van generaal Robert E. Lee in Charlottesville van afgelopen weekeinde. Een vrouw kwam daar om het leven toen een auto inreed op tegendemonstranten.

In Gainesville (Florida) heeft het stadsbestuur inmiddels een ‘Geconfedereerd standbeeld’ weg laten halen, in onder meer Lexington (Kentucky) en Baltimore willen bestuurders zulke monumenten van prominente plaatsen verwijderen. In Durham (North Carolina) trokken demonstranten maandag zelf een standbeeld ter herinnering aan de zuidelijke soldaten omver.

De zaak krijgt een staartje: de sheriff liet dinsdag weten dat „niemand hiermee wegkomt”. Monumenten zijn namelijk bij wet beschermd. Eén betoger is inmiddels opgepakt, meldde The New York Times. Burgemeester Bill Bell toonde juist begrip voor de betogers. „Mensen zijn woedend. Het neerhalen van het standbeeld is exemplarisch voor hun frustraties”, zei hij.

Gouverneur van North Carolina Roy Cooper heeft het parlement van zijn staat voorgesteld om de wet die de monumenten beschermt in te trekken. Op acties zoals in Durham zit hij niet te wachten. „Het racisme en dodelijke geweld in Charlottesville is onacceptabel, maar er is een betere manier om deze monumenten te verwijderen.”

Critici wijzen er vooral op dat de Geconfedereerde Staten de slavernij wilden behouden. Maar het compleet verwijderen van monumenten is ook omstreden. Onder meer in Jacksonville (Florida) stuurt het lokale bestuur aan op een compromis: het verplaatsen van beelden naar musea en onderwijsinstellingen, zodat ze in een historische context worden gepresenteerd.