. Het belang van het warme gezin moet meer plaats krijgen in het beleid. Er is niets meer overgebleven van het gezin waarin normaliter kinderen normen en waarden werden bijgebracht. Per jaar komen er circa 80.000 exen bij (exclusief de 140.000 exen van samenwoonrelaties). Ruim driekwart van de scheidingen wordt aangevraagd door de vrouw. Het huidige familierecht kent twaalf juridische categorieën vaders en negen soorten moeders. Terwijl verreweg de meeste kinderen bij hun eigen vader en moeder willen zijn.

Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zijn er bijna 350.000 gezinnen met alleenstaande moeders. Die gezinnen zijn in meerderheid ontstaan uit scheiding. De kinderen in deze gezinnen groeien in meerderheid vaderloos op. We maken ons druk dat in het lager onderwijs te weinig mannen werken. Waarom maken we ons niet druk over de vele vaderloze gezinnen?

Kwaliteit
De laatste tijd hebben tal van deskundigen zich in allerlei media gekeerd tegen de echtscheidingscultuur. De bekende psycholoog René Diekstra, gaat nog een stap verder. Hij publiceerde recent het artikel ”Gij zult niet scheiden” en voerde daarvoor talloze argumenten aan. Dat is niet vreemd, want uit onderzoek door de universiteit van Iowa (40.000 scheidingen per jaar in die Amerikaanse staat) blijkt dat zaken als alcohol, drugmisbruik, overspel of huiselijk geweld een volstrekt ondergeschikte rol spelen bij scheiding. Wel de ’kwaliteit’ van de relatie: „We kunnen niet meer communiceren.”

Dit onderzoek sluit naadloos aan bij een grootschalig onderzoek in Nederland. Is een dergelijk argument genoeg reden voor een scheiding waar minderjarige kinderen bij zijn betrokken? Uit alle (internationale) onderzoeken blijkt immers dat kinderen het beste gedijen in het traditionele, het gewone gezin.

Doorwrocht
De hoogleraar gezinssociologie en gezinsbeleid C. de Hoog heeft in vele publicaties erop gewezen dat de gewone gezinnen nauwelijks aandacht krijgen. Voor veel politici golden de verdedigers van het gezin als conservatieven die niets begrepen van de moderne tijd. Dat er ook grote economische argumenten contra waren, drong niet door. Nog steeds niet, ondanks een doorwrocht stuk (zie www.marriagemovement.org) van meer dan honderd wetenschappers uit de Verenigde Staten die een sterk pleidooi houden voor de bescherming van het huwelijk en het gezin. Van de ”nieuw samengestelde” gezinnen eindigt 60 procent in een scheiding en de kans op kindermishandeling is er vele malen groter.

(Jonge) politici maken zich druk over allerlei dingen: incidentenpolitiek. Maar helaas zijn dat zelden de dingen die er echt toe doen. Een langetermijnvisie, gestoeld op wetenschappelijke studies, ontbreekt. Wat knaagt hier?

Verreweg de meeste vrouwen willen geen fulltime baan. Maar de minister van Sociale Zaken blijft aan deze moeders trekken om de arbeidsmarkt te betreden (zonder aan regels gebonden en betaalbare kinderopvang) met als gevolg een ’spitsuurgezin’. En dat leidt vaak tot echtscheiding.

De jeugdzorg in Nederland kenmerkt zich door te weinig samenwerking en vooral te weinig kwaliteit. Volgens onderzoek gaat het met tweederde van de kinderen die onder de ’hoede’ van Jeugdzorg staan, niet beter. De staatssecretaris presenteerde wel nieuwe wetgeving, maar er zal niets veranderen: de bestaande rommel blijft -ook achter één loket- ook met toevoeging van een matig opgeleide gezinscoach.

De staatssecretaris is ook verantwoordelijk voor het opsluiten van bijna 1000 kinderen in een gevangenis (in afwachting van hulpverlening) die géén strafbaar feit hebben gepleegd. Ook is de staatssecretaris verantwoordelijk voor de geldverslindende vrouwenopvang die dertig jaar heeft gefaald, aldus Essa Reijmers, manager van het project begeleide terugkeer. Slechts 5 tot 10 procent van de daders is echt gewelddadig volgens Reijmers.

Eigenlijk geen nieuws. Lees het proefschrift (2002) van de juriste Maria Egelkamp. Zij stelt, kort door de bocht, dat tegenwoordig alles mishandeling of seksuele intimidatie heet. Crombag, Diekstra en De Hoog hebben over deze hype in Nederland al vaker gepubliceerd en Fiebert in de VS (bijna 150 studies), Archer in Groot-Brittannië en Amendt in Duitsland.

Alle hoogleraren komen tot de conclusie dat man en vrouw in huiselijk geweld niet voor elkaar onderdoen. Groot verschil is er alleen in de publieke reactie: de mishandelde vrouw roept gevoelens van compassie op, de mishandelde man geringschatting en hoon. Daarom zal hij zijn lot vaak verbergen. Daardoor ontstaat het bekende scheve beeld.

Behalve bij de eerste hulp in ziekenhuizen: daar melden zich ongeveer evenveel mannelijke als vrouwelijke slachtoffers van huiselijk geweld voor behandeling. En die aantallen staan in geen enkele verhouding tot de aantallen aangiften die de politie vrijgeeft. Opvallend is dat een grote groep van de aangeefsters bij politie niet de eerste hulp consulteert en dat bijna alle mannelijke slachtoffers van de eerste hulp geen aangifte bij politie doen.

Goed nieuws
Is er nog perspectief? Jazeker. De minister-president schrijft in zijn boek ”Anders en beter”: „Voor kleine kinderen zijn de ouders de belangrijkste personen in hun leven.” En de minister van Justitie heeft aandacht voor de ontwrichting: „Het hoge aantal echtscheidingen kost de maatschappij ook handenvol geld.” Nog meer goed nieuws. De VVD’er Luchtenveld heeft een wetsvoorstel gepresenteerd: gelijkwaardig ouderschap na (echt)scheiding.

En ook in Nederland mengen vooraanstaande wetenschappers en tientallen experts zich in het debat over de doorgeschoten echtscheidingscultuur van bijna 50 procent en het familierecht dat gericht is op het individu. Een overheid die echtscheiding (gemakkelijk) mogelijk maakt zonder dat alles goed en evenwichtig geregeld is, vraagt om (economische) problemen.

De auteur is oud-directeur en secretaris van gezondheidszorgorganisaties en contactpersoon van de expertgroep die voorstellen aan de minister van Justitie heeft gedaan om de echtscheidingswetgeving te veranderen.