Vooroorlogs boeren met trekpaard in Zoutelande
Het land bewerken met trekpaarden is een uitstervende traditie, die de Stichting Het Werkend Trekpaard Zeeland levend probeert te houden. Dinsdag werd op een wintertarweveld bij Zoutelande weer even volop vooroorlogs geboerd.
Imposante paarden trokken antieke maaimachines, ploegen en boerenkarren voort tijdens een oogstdemonstratie die het verleden deed herleven.
Voor de Tweede Wereldoorlog telde Zeeland 20.000 trekpaarden. Elke boer bewerkte zijn land met hulp van de edele dieren. Nu zijn er in Zeeland nog 300 trekpaarden over. Het Werkend Trekpaard Zeeland koestert ze. Leden van de stichting bewerken het land op de ouderwetse manier met in onbruik geraakte werktuigen en gereedschappen.
Dinsdagmiddag organiseerde de stichting voor de achtste keer haar jaarlijkse oogstdemonstratie op historische wijze. Het publiek zag hoe soms wel drie paarden naast elkaar de antieke landbouwwerktuigen en -wagens op de kleigrond in beweging hielden.
„En vort!”
Wethouder Melse van Veere opende het evenement door zelf op een maaimachine plaats te nemen. Het kostte hem weinig moeite om het trekpaard voor hem aan het werk te zetten. Een lichte pets met het touw op de kont van het dier en een bescheiden aansporing –„En vort!”– bleken voldoende.
De SGP/CU-wethouder zal als boerenzoon vaker met dit bijltje hebben gehakt. „Als jongen hielp ik mijn vader vaak”, licht hij toe. „Ik weet nog dat hij een vlasplukker kocht die niet door paarden hoefde te worden getrokken. Zo’n zelfrijdende vlasplukker zag je in die dagen nog nergens. Hij staat nu bij mij in de schuur.”
Cees Mol uit Waarde is een van de twaalf deelnemende trekpaardenhouders. Hij bezit er in totaal vijf. Mol is bezig de net gemaaide graanschoven op een oude boerenwagen te laden. De schoven worden vervolgens naar de dorsmachine gereden. Vier jongeren helpen mee: drie om de schoven op de kar te steken, één om te laden.
„Ik werk hobbymatig met trekpaarden”, vertelt Mol. „Ik gebruik ze nog voor 10 tot 20 procent van het werk op het land. Het is belangrijk dat deze traditie wordt voortgezet, zodat ook volgende generaties weten hoe het is om ambachtelijk landbouw te bedrijven.”
Zekelen
De regen valt intussen gestaag. Er is nog niet veel publiek. „Vorig jaar hadden we 1500 bezoekers”, zegt voorzitter Joost Adriaanse van de organiserende stichting.
Kees Moeleker, eveneens uit Waarde, is al jaren als vrijwilliger actief voor Het Werkend Trekpaard, waarbij zeventien Zeeuwse trekpaardenhouders zijn aangesloten. Moeleker laat de bezoekers zien hoe je moet zekelen: graan maaien met een zekel, Zeeuws voor sikkel.
Behendig legt hij de vlijmscherpe, getande zekel rond een bos graan, houdt de bundel met de andere hand stevig vast en snijdt het graan met een snelle en doeltreffende beweging af. Toch blijft het oppassen geblazen. „Oudere mensen die vroeger hebben gezekeld, vragen me soms of ze ook even mogen”, vertelt Moeleker. „Op hun handen zie je altijd wel een litteken.”