De vraag naar exorcisme neemt in Frankrijk sterk toe: het is een gat in de markt. Met dat opmerkelijke nieuws kwam het Britse blad The Economist vorige week.

In het bewuste nummer is niet alleen het kale nieuws te lezen, maar ook een verslag van een verdrijvingssessie in een chique wijk van Parijs. De exorcist van dienst is Philippe Moscato, een casual geklede man die kort voor de actie „opmerkelijk relaxed” blijkt „voor een man die op het punt staat het gevecht met kwade geesten aan te gaan.”

De exorcist is gewapend met onder meer een kompas, een crucifix, een slinger en een zak zout uit Jeruzalem. Zijn belofte is om de luchtstromen in het appartement met ‘goede’ trillingen zodanig te veranderen dat bewoners in de winter hun centrale verwarming niet nodig hebben.

Een uur werk levert hem 155 euro op, maar dat is natuurlijk niets als je de cv voortaan uit kunt laten. Zijn uurtarief vormt in ieder geval geen belemmering voor zijn klanten. Moscato is drie tot vier keer per week op pad om een huis of andere gebouw van spoken te ontdoen, terwijl hij daarnaast wekelijks een duivel bij iemand zegt uit te drijven.

Moscato is zzp’er, die volgens het artikel in het gat is gesprongen dat de Rooms-Katholieke Kerk heeft achtergelaten. De kerk heeft in Frankrijk namelijk ook 120 geestelijken beschikbaar die aan exorcisme kunnen doen, maar de meesten van hen zouden werkloos thuis zitten.

Maar dat is toch niet helemaal waar. De Franse krant Le Figaro meldde vorige maand bijvoorbeeld nog dat óók de Franse kerk een sterke toename signaleert in de vraag naar exorcisme. De kerk gaat substantieel vaker over tot een daadwerkelijke uitdrijving dan tien jaar geleden, maar is tegelijk behoorlijk kritisch. Op 2500 aanvragen per jaar gaat ze in zo’n 50 gevallen tot actie over.

De interessante vraag is hoe deze toename in het seculiere Frankrijk is te verklaren. Een sterk christelijke geloofsbeleving zit er in ieder geval meestal niet achter. Een ‘exorcismepriester’ vertelde in 2014 in het tijdschrift L’Obs dat veruit de meeste verzoeken van mensen komen die nauwelijks kerkelijk betrokken zijn. De zzp’ers opereren al helemaal buiten de kerk om, al bedienen ze zich soms van haar symboliek.

The Economist wijst onder meer op de populariteit van de Amerikaanse serie ”The Exorcist”, die sinds september 2016 op de buis is. Maar dan blijft de vraag wat zo’n serie over exorcisme zo populair maakt. Vast en zeker heeft het in Frankrijk mede te maken met een voedingsbodem voor volkskatholicisme dat er sterker is dan velen denken.

Tegelijk: leeft de thematiek niet breder, zoals in de belangstelling voor genezingspastoraat in sommige protestantse kringen in Nederland? Een bevredigende verklaring is niet zomaar gevonden.