„Allawi nieuwe premier Irak”
De sjiitische moslim Iyad Allawi wordt vrijwel zeker premier van Irak. Hij moet na de machtsoverdracht door de Amerikanen op 30 juni de nieuwe interim-regering leiden. Allawi, die tientallen jaren in ballingschap heeft geleefd, ligt goed bij het Amerikaanse gezag.
Het prominente lid van de door de Amerikanen benoemde Iraakse regeringsraad werd volgens een medewerker van Allawi als premier genomineerd door alle andere leden van de raad. De medewerker zei verder dat de Amerikaanse bewindvoerder voor Irak, Bremer, Allawi al heeft gefeliciteerd tijdens een bijeenkomst van de regeringsraad.
Een medewerker van VN-gezant Lakhdar Brahimi, die het laatste woord heeft bij de vorming van de overgangsregering, zei dat Brahimi de keuze van Allawi, een sjiiet, op prijs stelt en respecteert. „Wij zullen zeer spoedig met de aankomende premier gaan praten over de vorming van het voltallige kabinet”, zei hij.
Nadat de raad unaniem voor Allawi had gestemd voegde Brahimi zich bij de vergadering. Het was de bedoeling dat er vervolgens ook een president en twee vice-presidenten zouden worden aangewezen, maar dat werd om een niet nader genoemde reden uitgesteld tot in het weekeinde. Verwacht wordt dat het presidentschap naar een soenniet gaat en de vice-presidentschappen naar een sjiiet en een Koerd. De namen van de 26 ministers zullen waarschijnlijk maandag bekend worden gemaakt.
Een medewerker van Allawi, Ibrahim al-Janabi, zei dat de keus op Allawi is gevallen vanwege de verslechterende veiligheidssituatie in Irak. Allawi lijkt in de beste positie om daar verbetering in te brengen, omdat er in zijn partij, het Iraaks Nationaal Akkoord, veel voormalige legerofficieren zitten die zich in het verleden van Saddam hebben afgekeerd. De Iraakse minister van Defensie, Ali Allawi, is familie van hem. Raadslid Mahmoud Othman zei dat Allawi sinds de oprichting van de bestuursraad de veiligheid in zijn portefeuille heeft gehad. „Hij is de best mogelijke keus.”
In de heilige Iraakse stad Kufa zijn vrijdag gevechten uitgebroken tussen Amerikaanse militairen en militieleden van de sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr. De nieuwe gevechten laaiden op ondanks een bestand dat 24 uur eerder was afgekondigd. Rond de grote moskee in het centrum van de stad raakten Iraakse strijders met binnentrekkende Amerikaanse troepen in gevechten verwikkeld. Bij de gevechten zouden zeker vier burgers zijn omgekomen.
De grote moskee en de gebouwen ernaast gelden als heilig voor sjiieten. De radicale geestelijke al-Sadr gebruikte het vrijdaggebed in de moskee altijd om zijn ideeën te verkondigen, maar hij zag daar door de gevechten vrijdag van af.
In het nabijgelegen Najaf was het vrijdag relatief rustig. Wel werd de auto van een gematigde geestelijke beschoten. Sjeik Saddredin al-Kubbanji bleef bij de aanval ongedeerd. De schietpartij had plaats bij een van de ingangen van de Imam Ali-moskee.
Bij de moskee zijn troepen gestationeerd van de milities van al-Sadr. Al-Kubbanji heeft al-Sadr de afgelopen weken verscheidene malen opgeroepen Najaf te verlaten, opdat de gevechten tussen de milities en de coalitietroepen niet de heiligdommen zouden bereiken.
Ten zuiden van Bagdad werden twee Japanse journalisten in hun auto overvallen en gedood. Ook de tolk van de Japanners kwam bij de aanval donderdagavond om. Dat meldde de Iraakse chauffeur van het drietal vrijdag vanuit een ziekenhuis in de Iraakse hoofdstad. Het gezelschap was onderweg van de Zuid-Iraakse stad Samawah naar Bagdad toen zij in Mahmoudiya door gewapende mannen werden aangevallen, aldus de Japanse minister van Defensie, Shigeru Ishiba. De wagen is daarna in vlammen opgegaan.
In Samawah in de provincie al-Muthanna in het zuiden van Irak zijn Japanse militairen gelegerd. In Camp Smitty buiten Samawah zijn 750 Nederlandse militairen gestationeerd.
Een voertuig van een Nederlandse patrouille werd vrijdagochtend vroeg onder vuur genomen tussen Samawah en al-Khidr. De auto werd niet getroffen, maar raakte wel van de weg. Daardoor liepen drie militairen lichte verwondingen op. Dat meldde het ministerie van Defensie in Den Haag vrijdag.