Ongelijkheid, werkloosheid, identiteitsverlies en polarisatie in de samenleving als gevolg van globalisering voeden de afkeer van de EU. Op die uitdagingen moet een antwoord komen, schrijven de EU-commissarissen Frans Timmermans (Betere Regelgeving) en Jyrki Katainen (Werkgelegenheid en Concurrentie) woensdag in een ‘bezinningspaper’ over de EU in 2025.

„Mensen voelen de enorme veranderingen in de wereldeconomie”, zei Timmermans. „Het is heel belangrijk nu het debat te voeren en burgers weerbaarder te maken.” De commissie komt nog niet met concrete voorstellen, maar wijst wel op het belang van een eerlijk belastingstelsel, sociale vangnetten, omscholing en onderwijs.

De EU-landen moeten hun krachten bundelen om ervoor te zorgen dat handelsakkoorden eerlijk zijn en Europese milieu- en arbeidsstandaarden niet ondermijnen, aldus de commissie. Protectionisme is ongewenst, maar Europa moet wel een wal opwerpen tegen vijandelijke overnames van belangrijke bedrijven en producten die met staatssteun zijn gemaakt, zoals Chinees staal.

„We moeten het mondiale regelboek herschrijven, zodat we de wereld beter vorm kunnen geven en vrijhandel eerlijke handel wordt”, betoogde Timmermans. Volgens hem is een grote inbreng van het publiek daarbij belangrijk. „Europeanen willen dat het economische model is gebaseerd op hun waarden. De voordelen van globalisering moeten eerlijk worden herverdeeld.”

Europarlementariër Agnes Jongerius (PvdA) is blij dat de commissie oog krijgt voor de negatieve kanten van globalisering. „Tegelijk moet duidelijk zijn dat de belangrijkste instrumenten hiervoor, zoals herverdeling via belastingen en compensatie voor degene die benadeeld worden, in de gereedschapskist van de lidstaten zitten.” Haar SP-collega Anne-Marie Mineur heeft moeite om het document serieus te nemen. „Het is juist de commissie die met zijn veel te vergaande handelsverdragen onevenwichtige en oneerlijke globalisering in de hand werkt.”