De krant heeft de hand gelegd op honderden foto’s en enkele video’s. Het is niet duidelijk of het hier gaat om kopieën van een deel van het materiaal van het ministerie van Defensie (Pentagon) of dat dit nieuw materiaal is. President Bush, zijn naaste medewerkers en de militaire top van het Pentagon houden vol dat de mishandelingen in Abu Ghraib en tal van andere gevangenkampen het werk zijn van een klein aantal „ontspoorde” bewakers en ondervragers.

Sergeant Samuel Provance verklaarde echter tegenover persbureau Associated Press dat mishandelingen in Abu Ghraib „standaard” zijn. Volgens de legerleiding bestaat er onduidelijkheid over wie er nu precies verantwoordelijk was voor de leiding in Abu Ghraib. Volgens sergeant Provance was het iedereen die in de gevangenis werkte duidelijk dat de militaire inlichtingendienst DIA verantwoordelijk was voor de gang van zaken. „De bewaking van de gevangenis en van de gevangenen was de taak van de militaire politie, maar de verantwoordelijkheid voor de behandeling van de gevangenen en hun ondervraging lag duidelijk bij de militaire inlichtingendienst”, aldus Provance.

Directeur Robert Mueller van de FBI benadrukte gisteren tegenover de juridische commissie van de Senaat dat niemand van zijn dienst in Irak heeft deelgenomen aan de praktijken die in de VS en in de rest van de wereld zo veel stof hebben doen opwaaien. „Onze mensen die in Abu Ghraib verschillende gevangenen hebben ondervraagd, hebben daar geen mishandelingen geconstateerd”, aldus Mueller. Hij liet wel doorschemeren dat de FBI ondervragingsmethoden van de inlichtingendienst CIA of de DIA soms afkeurt. „In zulke gevallen besluiten wij om ons van dergelijke ondervragingen te distantiëren”, aldus Mueller.

Het ministerie van Justitie heeft vorig jaar zeven Amerikaanse deskundigen ingehuurd om een beleid te formuleren voor Iraakse gevangenissen. Vier van hen blijken betrokken te zijn geweest bij schandalen in Amerikaanse gevangenissen rond geweld tegenover gevangenen. Een van hen is Lane McCotter, topman van Management and Training Corporation, dat een aantal gevangenissen exploiteert. Een van de gevangenissen van dit bedrijf werd vorig jaar in een rapport van justitie scherp bekritiseerd wegens geweld tegen gevangenen. Een andere ingehuurde deskundige is John Armstrong, die als gevangenisdirecteur in Connecticut werd ontslagen toen in zijn gevangenis een gevangene overleed nadat bewakers deze met knuppels afranselden terwijl hij in een diabetische shock verkeerde.

„Het ministerie heeft wel de juiste deskundigen uitgezocht voor advies over het Iraakse detentiesysteem”, aldus de New Yorkse senator Charles Schumer, die de kwestie gisteren aan de orde stelde. „Er liepen onderzoeken naar de professionele praktijken van vier van de zeven deskundigen die justitie inhuurde. Dat zet niet alleen grote vraagtekens bij de zogenaamde deskundigheid van deze mensen, maar ook bij die van justitie, die de kwaliteit van het nieuwe Iraakse gevangenissysteem blijkbaar totaal onbelangrijk vond”, meende Schumer. Een woordvoerder van justitie weigerde gisteren commentaar.

De chaos in Irak en de verhalen over mishandelingen in Abu Ghraib en andere gevangenissen en gevangenkampen eisen hun politieke tol. President Bush zakt beduidend in de opiniepeilingen. Als gevolg hiervan nemen de zorgen van zijn partijgenoten over Bush’ kansen voor herverkiezing in november toe.

Dit was gisteren reden voor Bush om zich in gepantserd escorte naar het parlement te begeven, om daar zijn partijgenoten toe te spreken. Bush hield een korte rede, maar beantwoordde geen vragen van de parlementariërs. Hij benadrukte vooral dat hij niet zal wijken van zijn plan om de bestuursmacht in Irak op 30 juni aan de Irakezen over te dragen.

Na afloop zeiden sommige Republikeinen „enigszins gerustgesteld” te zijn door het optreden van Bush.