D66, PvdA, GroenLinks, SP en LPF wilden een openbare sollicitatieronde voor de Europese post, waarbij de Kamer de kandidaten zou kunnen beoordelen. Een meerderheid van CDA, VVD, ChristenUnie en SGP voelt daar, net als het kabinet, echter niets voor. Die partijen vinden dat de Tweede Kamer niet gaat over een eurocommissaris, omdat die alleen verantwoording is verschuldigd aan het Europees Parlement.

Premier Balkenende wilde niet ingaan op mogelijke kandidaten voor de opvolging van Bolkestein, maar hij beloofde geen enkele partij of kandidaat bij voorbaat uit te sluiten. Balkenende gaf aan dat het kabinet vooral een goede portefeuille wil binnenhalen. Hij schetste dat de portefeuille en daaropvolgend de Nederlandse kandidaat via een „complex spel” tussen kabinet en de nieuwe voorzitter van de Commissie zullen worden bepaald.

Volgens Balkenende moet de Nederlandse kandidaat een „zwaargewicht” zijn, ervaring hebben met Europese onderwerpen, een goede visie op Europa hebben en een goede verstandhouding hebben met het Nederlandse kabinet. Hij zei te vrezen dat kandidaten beschadigd zouden kunnen raken als ze zich in de openbaarheid zouden moeten verantwoorden.

Behalve VVD’er Kroes is ook PvdA’er en oud-staatssecretaris Van der Ploeg kandidaat voor de prestigieuze Europese post. Vanuit het CDA klinken de namen van oud-minister Ruding en huidig minister Veerman van Landbouw. De kansen van die laatste zijn overigens niet groot.

De keuze voor een gesloten procedure riep veel onbegrip op bij D66 en een deel van de oppositie. Ze spraken van achterkamertjespolitiek. De partijen hoopten de burger meer bij Europa te kunnen betrekken door een openbare sollicitatieronde.