Bovendien is sprake van nog veel meer misstanden. Dat blijkt uit een rapport waar eerder al delen uit zijn gelekt. Ook Amnesty International is dinsdag met vernietigende conclusies gekomen.

Het ICRC meent dat sprake is van ernstige overtredingen van het internationale humanitaire recht. Zo zou tussen de 70 en 90 procent van de gevangenen „per abuis” zijn opgepakt. Dat heeft de organisatie vernomen van inlichtingenofficieren van de coalitie.

Eerder al lekte uit het rapport dat mishandeling van gevangenen een systematisch karakter had. Het naakt vasthouden in kale betonnen cellen of het tooien van gedetineerden in damesondergoed had al lang plaats voordat de omstreden foto’s werden gemaakt. Bovendien ontbreekt een goedwerkend systeem om familieleden van opgepakte mensen te informeren. Het Rode Kruis bezocht de instellingen in Irak twee maanden voordat de gewraakte foto’s zijn gemaakt.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International stelt dinsdag in een rapport dat Britse militairen Iraakse burgers hebben gedood die geen enkel gevaar vormden, zoals een 8-jarig meisje. In veel gevallen verzuimde het leger daarna een onderzoek in te stellen, aldus Amnesty. Als dat wel gebeurde, kregen de nabestaanden slechts summiere informatie te horen. Volgens het rapport zijn sinds de internationale coalitie op 1 mei 2003 de vijandelijkheden in Irak officieel als beëindigd verklaarde, Britse militairen betrokken geweest bij de dood van 37 Iraakse burgers.

De coalitiemacht zal niet blij zijn met de twee rapporten. Volgens een opiniepeiling van onder meer CNN dinsdag krijgt de Amerikaanse president Bush van zijn bevolking het laagste rapportcijfer tot nu toe: 46 procent tegen 52 procent vorige maand. Ook neemt de steun voor de oorlog in Irak af. Nu ziet nog 44 procent er enig nut in. Vorige maand was dat 50 procent en een jaar geleden 73 procent. In Groot-Brittannië heeft de populariteit van premier Blairs Labour-partij een nieuw dieptepunt bereikt. Sinds 1987 doet de partij het niet meer zo slecht in de peilingen, aldus The Times dinsdag. De steun voor Labour is teruggevallen naar 32 procent.

De Amerikaanse Senaat heeft maandag unaniem ingestemd met een resolutie die het mishandelen van Iraakse gevangenen veroordeelt. De Senaat biedt slachtoffers en familie excuses aan en belooft een snelle berechting van schuldig bevonden militairen. Eerder al sprak het Huis van Afgevaardigden zijn afgrijzen uit over mishandeling door Amerikanen van Iraakse gevangenen.