Haagse rechtbank kritisch op staat na kaping
De Haagse rechtbank heeft in het tussenvonnis over de treinkaping bij De Punt de Staat der Nederlanden verwijten gemaakt over de waarheidsvinding.
Zo stelt de rechtbank dat de staat zich niet op verjaring kan beroepen, omdat de overheid „er zelf aan heeft bijgedragen dat eisers binnen de verjaringstermijn geen enkele aanwijzing hadden dat de staat mogelijk aansprakelijk gehouden zou kunnen worden voor de dood van de twee kapers”. Autopsierapporten en cruciale informatie uit een rapport van een gerechtelijke deskundige zijn voordien nooit aan de nabestaanden ter beschikking gesteld.
Dat gebeurde pas in 2013. De nabestaanden konden daarom niet eerder een rechtszaak aanspannen, zo blijkt uit het tussenvonnis.
Wel is de rechtbank helder over de beschuldiging van een „heimelijke geweldsinstructie” met de bedoeling gijzelnemers te doden. Verklaringen daarover zijn volgens het tussenvonnis „van horen zeggen”. De personen die dat zouden hebben beweerd, zijn niet meer in leven, anoniem of niet meer traceerbaar. „Bovendien is een aantal gijzelnemers niet gedood. maar juist aangehouden”, aldus de rechtbank. De ingebrachte bewijzen zijn voor de rechters „een te zwakke basis”, maar een definitief oordeel wordt opgeschort tot na het horen van de mariniers als getuigen.
Deskundigen constateerden na archiefonderzoek al in 2014 dat de toedracht van beide zaken niet duidelijk is. Mariniers uit de betrokken aanvalsgroepen zullen daarom de komende maanden moeten worden gehoord om de leemten in te vullen. Pas daarna kan worden geoordeeld of de staat eventueel onrechtmatig heeft gehandeld, aldus de rechtbank.
Belangrijke vraag is voor de rechtbank hoe de geweldsinstructie luidde. In het autopsierapport staat dat bij kaper Max Papilaja een acht centimeter lange schroeivlek bij een wond is geconstateerd. „Dat maakt een schot van dichtbij, en dus door een marinier, aannemelijk”, staat in het tussenvonnis. Ook van Uktolseja wordt in rapporten beschreven dat zij van nabij door een marinier is doodgeschoten, Zij zou zich door haar verwondingen niet meer door de trein hebben kunnen verplaatsen en geen verzet hebben gepleegd.