Bulgaren ter dood veroordeeld in Libië
Een rechtbank in Libië heeft gisteren vijf Bulgaarse verpleegkundigen en een Palestijnse arts schuldig bevonden aan opzettelijke besmetting van meer dan 400 kinderen met het aids-virus en hen ter dood veroordeeld.
Van de besmette kinderen zijn er 23 overleden. De Libische aanklagers beschuldigen de Bulgaren ervan de kinderen te hebben besmet als onderdeel van een experiment om een middel tegen aids te vinden. De verdachten ontkennen. Bij een doodvonnis in Libië wordt automatisch een beroepsprocedure gestart.
De zes werden in februari 1999 gearresteerd. De Franse aids-expert Luc Montagnier getuigde voor de rechtbank dat de besmettingen waarschijnlijk het gevolg waren van slechte hygiëne in het ziekenhuis van Benghazi. Vermoedelijk hadden ze ook plaatsgevonden in 1997, ruim een jaar voordat de Bulgaren er kwamen werken. Een door de rechtbank benoemde commissie van Libische artsen verwierp echter de theorie van Montagnier en stelde dat de Bulgaren de Libische kinderen opzettelijk hebben besmet via bloedtransfusies.
Mensenrechtengroepen zeggen dat de Libische autoriteiten de Bulgaren de schuld hebben gegeven om het ontbreken van veilige procedures in hun ziekenhuizen te verhullen. In eerste aanleg beweerden de aanklagers zelfs dat de besmettingen onderdeel waren van een complot van de Amerikaanse en de Israëlische geheime diensten.
De Europese Unie, Amnesty International en andere organisaties hebben tegen de gang van zaken geprotesteerd. Volgens de Bulgaarse minister van Buitenlandse Zaken, Solomon Passy, zijn de verdachten gemarteld.
Twee van de vrouwen zeggen te zijn verkracht. Een woordvoerder van de Bulgaarse regering veroordeelde de doodvonnissen. „Dit was een oneerlijk proces. Er is geen enkel bewijs voor de schuld van de verpleegkundigen. Alleen maar enkele bekentenissen die onder zware druk zijn afgelegd.”
Ierland protesteerde namens de Europese Unie tegen de veroordelingen. Minister van Buitenlandse Zaken Brian Cowen liet zijn Libische ambtgenoot Abdul Rahman Shalghan weten dat de EU „ernstige zorgen” heeft over de eerlijkheid van het proces. „Dit is een zeer onaangename verrassing voor ons”, zei EU-woordvoerder Diego de Ojeda, „vooral omdat de Europese Unie tijdens het proces ernstige onregelmatigheden heeft vastgesteld met betrekking tot de rechten van de verdediging.”
Cowen sprak met Shalghan in de marge van een vergadering met ministers van landen aan de Middellandse Zee. Libië is pas sinds kort weer welkom op bijeenkomsten met de EU. Na zich jarenlang door steun aan terroristische aanslagen in het isolement te hebben gewerkt, wil Libië nu de banden met het Westen aanhalen. De EU heeft de sancties tegen Libië nog niet opgeheven.
Eén Bulgaarse arts kreeg vier jaar gevangenisstraf wegens illegaal geld wisselen. Hij stond terecht wegens besmetting van patiënten met aids, maar die aanklacht werd in het vonnis niet vermeld. De reden voor de wijziging werd niet toegelicht. Negen Libiërs werden vrijgesproken van betrokkenheid bij het schandaal.