TOEN

Acht jaar onder president Obama heeft ons land veranderd. Traditionele waarden en normen zijn op de helling gegaan. Nog niet zo lang geleden beschouwden zowel de leiders van de Republikeinen als die van de Democraten het huwelijk als een verbintenis van man en vrouw. Ook Hillary Clinton zei dat. Dat is veranderd; homokoppels hebben nu gelijke rechten. Ook aan de abortuspraktijk heeft Obama’s regering geen goed gedaan.

Als ik nu in het parlement opkom voor christelijke beginselen, ziet een aantal mensen dat als haatzaaierij. We zijn de afgelopen jaren dichter bij het punt gekomen dat het christelijk geloof met vijandigheid tegemoet wordt getreden. Obama heeft leiding gegeven aan een proces waarin ons land afwijkt van de wortels van onze natie. Er is afbreuk gedaan aan onze cultuur, aan onze historie.

De tegenstellingen in het land zijn groter geworden. Dat zie ik in mijn eigen omgeving: West-Michigan had een conservatief-Nederlandse, calvinistische inslag en dat is nog steeds aanwijsbaar, maar de bevolking is nu meer gevarieerd. In het algemeen is de houding van Amerikanen dat we meer naar de regering zijn gaan kijken om steun te ontvangen, in plaats van hard te werken en op eigen benen te staan. Dat betreur ik.

Zelf kom ik uit die Nederlandse bevolkingsgroep; mijn voorgeslacht woonde in Sint-Annaland; de zus van mijn grootmoeder werd tijdens de emigratie op het schip geboren. Ik behoorde tot de Gereformeerde Gemeenten; sinds 1993 ben ik lid van de Heritage Netherlands Reformed Congregation in Grand Rapids.

In de jaren 2001-2012 was ik burgemeester van Walker, een voorstad van Grand Rapids. Sindsdien zit ik in het parlement van de staat Michigan, inmiddels in mijn derde termijn van twee jaar. In het seizoen 2015-2016 was ik ”whip” van de Republikeinse fractie: letterlijk betekent dat zweep; het was mijn taak om er bij stemmingen voor te zorgen dat alle fractieleden tijdig in de vergaderzaal aanwezig waren.

Ik ben ook voorzitter geweest van de Nederlandse caucus in het parlement van Michigan: de groep parlementsleden van Nederlandse afkomst. In die tijd, in 2015, heb ik koning Willem-Alexander en koningin Máxima ontmoet tijdens hun bezoek aan Grand Rapids.

NU

Op 8 november koos Michigan, voor het eerst sinds 1988, voor de Republikeinse presidentskandidaat. Blijkbaar was er een voorgevoel dat het een nek-aan-nekrace zou worden, want daags voor de verkiezingen kwam zowel Donald Trump als Hillary Clinton naar Grand Rapids. Trump arriveerde in het holst van de nacht. Toch waren er duizenden enthousiaste mensen op de been. Ik was erbij, en toen ik om halfdrie ‘s morgens naar huis ging, dacht ik: zou Michigan de kant van de Republikeinen kiezen? Het was de volgende dag een van de verrassende uitkomsten.

Ik heb niet geaarzeld of ik op Trump zou stemmen, al zou ik zijn levensstijl niet aan mijn kinderen en kleinkinderen ten voorbeeld stellen. Ik koos voor hem omdat de christelijke waarden bij een Republikeins bewind in betere handen zijn dan bij de Democraten.

Deze week hield president Obama zijn afscheidsrede. Weinig politici zijn zo welsprekend als hij. Het is inspirerend hoe hij spreekt over eenheid van het volk. Ik zie ook het liefst dat we onszelf in de eerste plaats als Amerikanen zien en daarna pas als Democraten of Republikeinen.

Helaas zijn het alleen mooie woorden. De praktijk tijdens zijn bewind was anders. Bij botsingen tussen groepen, bijvoorbeeld tussen de politie en de zwarte bevolkingsgroep, gebruikte Obama zijn invloed niet om tegenstellingen te overbruggen.

Hij dreef groepen juist uit elkaar. De verplichte ziektekostenverzekering –Obamacare– kwam er zonder dat één Republikeins parlementslid erachter stond, en de president probeerde ook niet hun steun te krijgen. Zijn aanhangers zullen zeggen: „De Republikeinen wilden dwarsliggen”, maar het is duidelijk dat Obama weinig moeite deed om het parlement eendrachtig achter zijn plannen te krijgen. Ik heb leden van het Congres gesproken die zeiden: „Hij wílde onze inbreng niet.”

Te vaak kondigde hij buiten het parlement om beleidsmaatregelen af. Dat werd aangevochten en meerdere keren spraken rechters uit dat Obama zijn boekje te buiten ging. Een president zou juist de rol van de volksvertegenwoordiging hoog moeten houden.

STRAKS

Het is niet goed voorspelbaar hoe Trump als president zal zijn. Waarschijnlijk minder conventioneel dan we gewend zijn.

Hij zal conservatievere rechters in het hooggerechtshof benoemen dan Clinton zou doen. Ik verwacht meer respect voor de oorspronkelijke grondrechten. Trump zal de staten meer zelfstandigheid geven, in plaats van –bijvoorbeeld– vanuit Washington te dicteren hoe in elke regio de gezondheidszorg voor mensen met een laag inkomen geregeld moet zijn, zoals nu gebeurt. Onder Obama nam de bureaucratie toe en werden bedrijven aan steeds meer regels gebonden. Ik verwacht dat er nu meer vrijheid komt.

Van verscheidene regeringsleden heb ik de verklaringen gezien die ze aflegden toen hun benoeming moest worden goedgekeurd. Hopelijk zal Trump zwaar op vicepresident Mike Pence en andere christelijke kabinetsleden leunen. Dan kunnen ze goede dingen doen voor Amerika, en voor de wereld. De tijd zal het leren.