Column: Is Israël straks verantwoordelijk voor miljoenen Palestijnen?
Laatst kwam ik iemand tegen die zei te geloven dat er een tweestatenoplossing komt: een Israëlische staat én een Palestijnse staat die in vrede naast elkaar bestaan. „Er is geen andere oplossing”, zei hij. En: burgers willen het. „Opiniepeilingen laten zien dat de meerderheid van de Israëliërs en de Palestijnen voor de tweestatenoplossing is.”
Zoiets hoor ik niet zo vaak. Israëlische en Palestijnse burgers blijken dikwijls het geloof in zo’n tweestatenoplossing te hebben verloren. Of ze hebben er nooit in geloofd. Ze praten er ook niet veel over. Ze hebben het over bruiloften, huizen, prijzen, promoties, studies, vakanties, ziektes en niet te vergeten verkeersongelukken. Of, afhankelijk van wie je spreekt, literatuur, de geschiedenis van de 20e eeuw, exposities en de groeiende rol van religie.
Ik antwoordde de man die er wél over sprak dat ook ik begrijp dat de tweestatenoplossing de enige oplossing is. Toch ben ik er niet van overtuigd dat die in pakweg de komende vijftig jaar zal worden bereikt. De man ging ervan uit dat politici en landen rationele keuzes maken. Maar dat hoeft niet zo te zijn.
Keuzes kunnen ook worden gemaakt op grond van nationalisme, vanwege een overdreven angst voor andere volken, of de wil om koste wat kost aan de macht te blijven.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, John Kerry, gaf woensdag in een toespraak een aantal voorbeelden van wat Israël te wachten staat als premier Netanyahu’s coalitiegenoot Naftali Bennett en de rechterflank van zijn Likud hun zin krijgen. Zij willen dat de hele Westelijke Jordaanoever onder controle blijft van Israël.
Velen zien daar geen bezwaar in. Ook christenzionisten niet. Het gaat volgens hen immers om een paar kale heuvels waarop gewoon stevig kan worden doorgebouwd. Of het nu privéland van Palestijnen is of niet. Wat ze vergeten is dat Israël dan ook de verantwoordelijkheid krijgt voor het welzijn van miljoenen Palestijnen.
„Als de bezetting permanent wordt, kan de Palestijnse Autoriteit zich eenvoudigweg opheffen en alle verantwoordelijkheden voor bestuur en veiligheid aan de Israëliërs overgeven”, zei Kerry. „Wat zal er dan gebeuren? Wie gaat de scholen en ziekenhuizen besturen, en op welke basis? Gaat Israël de miljarden dollars betalen die aan internationale hulp verloren gaan en die de Palestijnse Autoriteit nu ontvangt?
Kerry had nog meer vragen. „Zal het leger als politie gaan optreden in de straten van elke Palestijnse stad? Hoe zou Israël reageren op een groeiende burgerrechtenbeweging die stemrecht eist, of op wijdverspreide protesten en onrust op de Westoever? Hoe gaat Israël een permanente bezetting verzoenen met zijn democratische idealen?”
Netanyahu kan Kerry’s waarschuwingen nog naast zich neer leggen, want in de VS loopt Trump zich warm. Maar er is grote kans dat als de VS serieus de vrede in het Midden-Oosten willen bevorderen, Kerry gelijk gaat krijgen.
RD-correspondent Alfred Muller levert wekelijks vanuit Jeruzalem commentaar op gebeurtenissen in Israël. Vandaag: John Kerry waarschuwt Israël voor de gevolgen van blijvend bezit Westoever.
