Frankrijk bant „te confronterend” filmpje over mensen met down van de buis
Een filmpje dat de negatieve beeldvorming over het downsyndroom wil bijstellen mag niet meer in reclameblokken op de Franse televisie worden uitgezonden. Dat bepaalde de Franse Hoge Raad vorige maand. In het gewraakte filmpje, ”Dear future mom” (Lieve toekomstige moeder), vertellen mensen met down wat ze allemaal kunnen, zoals knuffelen, praten, lezen, reizen en hun vaders helpen met banden plakken.
„Wees niet bang”, vertellen ze. „We zullen veel dingen kunnen doen.” Het is hun antwoord op de angst van een zwangere vrouw die een kindje met down verwacht. Met haar hartenkreet opent het filmpje: „Wat voor leven zal mijn kind hebben?”
In maart en april 2014 was de productie te zien in de reclameblokken van diverse Franse televisiezenders. De Franse waakhond voor de media, CSA, oordeelde toen echter dat filmpje van de buis moest. De reclameblokken zijn bedoeld voor commerciële uitingen en „boodschappen van publiek belang” en ”Dear future mom” zou aan geen van beide criteria voldoen.
Verschillende Franse belangenverenigingen voor mensen met down klaagden het besluit daarop aan bij de Franse Hoge Raad, maar kregen vorige maand dus nul op het rekest.
De Hoge Raad oordeelde dat de video „gemakkelijk gewetenswroeging kan veroorzaken bij vrouwen die rechtmatig andere persoonlijke levenskeuzes hebben gemaakt.” De raad doelde daarmee op abortus, waarvoor de overgrote meerderheid van de Franse ouders kiest als ze in verwachting blijken van een kind met het syndroom van Down. En daarmee was het filmpje dus niet in „het algemeen belang.”
Er zit een zekere logica in de afwegingen van de Franse mediawaakhond en de Hoge Raad. De instanties verbieden het filmpje niet zonder meer, maar stellen vast dat het niet in de reclameblokken thuishoort. Tegelijk is duidelijk dat de wettelijke lijntjes hier niet scherp liggen en er veel aankomt op interpretatie. Want wat is een publiek belang, en wat niet? Met welke gevoeligheden wordt er rekening gehouden?
In januari 2015 schaarde ‘heel’ Frankrijk zich vierkant achter het satirische blad Charlie Hebdo. Het was niet alleen een uiting van solidariteit na een dramatische aanslag, maar de innige omarming van een toonbeeld van de Franse kernwaarden. Een blad dat lak heeft aan alle mogelijke gevoeligheden werd zo een icoon van de Franse vrijheid, terwijl vrolijke mensen met down nu juist vanwege gevoeligheden van de Franse buis moeten. Vive la République!
De Franse belangenverenigingen voor mensen met down laten het er intussen niet bij zitten en kaarten de zaak nu aan bij het Europese Hof voor de Rechten van de Mens.
In deze rubriek reflecteren buitenlandredacteuren van het RD op actuele gebeurtenissen in het buitenland.
