De kiezers stemden in grote meerderheid (circa 60 procent) tegen Renzi’s plannen. Italiaanse media stellen dat Mattarella de vertrekkende premier niet kan vragen een nieuwe regering te vormen. Renzi (41) van de centrumlinkse Democratische Partij (PD) heeft duidelijk gemaakt dat deze nederlaag voor hem het politieke einde is en hij er na 2,5 jaar als regeringsleider de brui aan geeft. De uitslag was volgens waarnemers meer een stem tegen Renzi dan tegen hervormingen.

Het vertrek van Renzi heeft tot onrust in Europa geleid over het komende beleid van de regering in Rome, vooral met betrekking tot de euro en de bankencrisis in Italië. Bij verkiezingen zou de eurosceptische Movimento5Stelle (Vijfsterrenbeweging) van Beppe Grillo de grootste kunnen worden. De PD is nu nog de grootste partij. Mattarella heeft maandag in een verklaring tot kalmte gemaand en gezegd dat Italië groot en vol positieve energie is en dat er nu rust en wederzijds respect nodig is. Over zijn gesprek met Renzi stond niets in de verklaring. Italië telde sinds de eeuwwisseling (net als Nederland) al zeven regeringen.

De 75-jarige Siciliaan Mattarella zou op zoek moeten naar een premier die op minstens dezelfde parlementaire steun kan rekenen als Renzi. Een van de namen die in Rome circuleert, is die van de minister van Financiën, Pier Carlo Padoan (66). Hij heeft zijn afspraak maandag met de collega’s van de eurogroep afgezegd. Ook de voorzitter van de Senaat, Pietro Grasso (71) zou een nieuwe regering kunnen leiden. Die kan desgewenst aanblijven tot in februari 2018 wanneer er verkiezingen zouden zijn als Renzi de rit had uitgezeten. De nieuwe regering zou belangrijke lopende zaken kunnen afhandelen, zoals de staatsbegroting voor 2017 en wijzigingen in de kieswet.