Balkenende zei dat zaterdag in Dublin, waar staats- en regeringsleiders uit de EU de uitbreiding van de Unie met tien nieuwe lidstaten vierden. Volgens de premier zijn Frankrijk en Groot-Brittannië erg enthousiast over het plan om een Europees waarden- en normendebat te organiseren.

Juist met de recente uitbreiding is het volgens Balkenende goed om de nadruk te leggen op respect, vrijheid, integratie en solidariteit. In zijn ogen kan dit de eenwording een nieuw, dynamisch perspectief geven. „Het moet niet alleen om een economisch geheel gaan.”

Balkenende zei verder dat de Europese Unie zich niet moet afkeren van Turkije, waarmee al decennialang wordt gesproken over toetreding tot de EU. Het land weigeren omdat er 86 miljoen moslims wonen, is volgens hem niet fair. „Ik wil een eerlijk spel tegenover Turkije.”

De premier wees op de riskante gevolgen voor de regio als Turkije er niet bij komt en geïsoleerd raakt. En het is niet goed voor de modernisering van het land die juist in gang is gezet. Koningin Beatrix heeft zaterdag de regeringen van de nieuwe lidstaten telegrammen gestuurd om hen te feliciteren met hun EU-lidmaatschap. „Met bijzonder grote vreugde en een gevoel van voldoening en verwachting heet ik U en Uw landgenoten van harte welkom in de Europese Unie”, aldus de officiële telegramtekst.

De Nederlandse bevolking lijkt overigens niet echt warm te lopen voor een grotere Unie. Uit enquêtes van de Volkskrant en het Algemeen Dagblad komt naar voren dat 40 respectievelijk 46 procent van de Nederlandse bevolking de komst van de tien nieuwe EU-leden niet als een positieve ontwikkeling ziet.