Een woordvoerder van commissaris Verheugen (Uitbreiding) zei dinsdag in Brussel dat een dergelijke opmerking „niet is wat we verwachten van een toekomstige EU-lidstaat.” Het land behoort zich volgens hem te conformeren aan de politiek die de Unie ten aanzien van het Midden-Oosten voert. De gewraakte zienswijze frustreert de inspanningen om een uitweg te vinden uit het geweld in die regio, zo benadrukte hij. Tsjechië maakt deel uit van de groep van tien aspirant-leden die naar verwachting in 2004 zullen toetreden.

Zeman verklaarde enkele dagen geleden tegenover de krant Ha’aretz dat van Israël niet mag worden geëist dat het gaat onderhandelen met Arafat. Hij riep daarbij in herinnering dat voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog de leiders van de grootmachten ook beter niet hadden kunnen praten met Hitler. Op de vraag of hij Arafat wilde vergelijken met de nazi-dictator, zou Zeman hebben geantwoord: „Natuurlijk.” Voorts heeft hij volgens Ha’aretz gezegd dat de Palestijnen moeten worden verdreven uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever als ze niet de vredesvoorstellen van Israël wensen te accepteren.

Zeman liet dinsdag weten dat hij verkeerd is geciteerd. Hij ontkende een parallel te hebben getrokken tussen Arafat en Hitler. Zijn correctie maakte echter geen einde aan de commotie. De Tsjechische president Vaclav Havel zei „zeer bezorgd” te zijn over zijn woorden. Parlementsvoorzitter Vaclav Klaus beschuldigde hem ervan zijn land „ongekende schade” te hebben berokkend.

De premier is overigens al vaker in de fout gegaan met ondiplomatiek taalgebruik. Hij duidde de 900.000 Oostenrijkers die een petitie ondertekenden met het verzoek tot sluiting van een omstreden kerncentrale in Tsjechië aan als „idioten.” Oostenrijk, dat in 1938 door nazi-Duitsland werd geannexeerd, bestempelde hij ooit als „Hitlers eerste bondgenoot.” En de Sudeten-Duitsers noemde hij „Hitlers vijfde colonne.”