Een waterbouwkundig huzarenstukje. Dat was de bouw van de met schuiven uitgeruste zeewering in de Oosterscheldemonding dertig jaar geleden. En nog steeds oogst de stormvloedkering bewondering.

Op 4 oktober 1986 nam toenmalig koningin Beatrix de stormvloedkering, bekroning van de Deltawerken, in gebruik. „Zeeland is veilig”, verklaarde de vorstin toen. Dertig jaar later beseffen de Nederlanders nauwelijks dat er aan de beveiliging van ons land tegen overstromingen nog elke dag heel hard moet worden gewerkt, zegt Eric van der Weegen van Rijkswaterstaat Zee en Delta. Van der Weegen is omgevingsmanager bij het onderhoudsteam van de kering.

Waterbewustzijn

Tijdens de publieksdagen vrijdag en zaterdag, die ter gelegenheid van het jubileum gehouden worden, hoopt Rijkswaterstaat het ”waterbewustzijn” onder het publiek te vergroten. „Dat is sterk achteruitgegaan”, constateert Van der Weegen, „en dat terwijl we qua waterveiligheid in een gevaarlijk land leven.” Want altijd is er het risico dat het misgaat, zegt hij. „Al komt een superstorm maar eens in de 4000 jaar voor, hij kan zomaar morgen over het land razen.” Zonder kustbescherming verandert ons land dan in een soort Bangladesh, weet hij. „Een groot deel van Nederland ligt immers onder de zeespiegel, in de buurt van Nieuwerkerk aan den IJssel zelfs bijna 7 meter.”

Van der Weegen benadrukt dat zijn dienst geen angst wil zaaien, het gaat hem alleen om die bewustwording. „Dag en nacht zijn mensen in touw om de stormvloedkering te laten functioneren”, legt hij uit.

Het onderhoud van het jubilerende bouwwerk kost zo’n 20 miljoen euro per jaar. Tel daar de aanlegkosten van ongeveer 2,5 miljard euro bij op, en mensen vragen zich misschien af of al die uitgaven wel nodig zijn. Van der Weegen: „Maar als je ze achterwege laat, wat kost het dán als het fout gaat? Ik heb het dan nog niet eens over de menselijke slachtoffers.”

Impact

De bouw van de afsluitbare dam heeft ook economisch een impact gehad, legt Van der Weegen uit. „Where are the Dutch? riepen ze in Engeland toen daar weer een grote overstroming was. Mede dankzij de aanleg van de stormvloedkering worden Nederlandse waterbouwers over de hele wereld te hulp geroepen bij watersnoden. Ja, de Deltawerken waren duur, maar ze leggen de waterbouwkundige bedrijfstak geen windeieren.”

Het publiek kan komend weekend gratis een kijkje nemen in het Ir. J.W. Topshuis, het bedieningsgebouw van de stormvloedkering op het voormalige werkeiland Neeltje Jans. Daar is onder meer een presentatie door bedrijven die zich toeleggen op waterveiligheid. Ook is er ruime aandacht voor duurzaamheid. „Want wat wij doen is in feite symptoombestrijding. De zeespiegel stijgt, waardoor de dijken moeten worden verhoogd, maar als iedereen op aarde duurzaam zou leven steeg het peil een stuk minder snel.”

Watersnoodramp

Tot de aanleg van de Deltawerken –het afsluiten van de zeegaten in Zuidwest-Nederland– werd besloten na de watersnoodramp van 1953 waarbij in Zuidwest-Nederland 1836 mensen omkwamen. Aanvankelijk was het de bedoeling de Oosterschelde volledig af te sluiten, maar vanwege de gevolgen voor het milieu is voor de stormvloedkering gekozen.

Sinds haar ingebruikname zijn vanuit het Topshuis de schuiven in de stormvloedkering 26 keer neergelaten, steeds bij een waterstand van meer dan 3 meter boven NAP. Na het sluiten van de schuiven kan het hoge water niet de Oosterschelde binnenstromen.

De kering steunt op in totaal 65 pijlers die in de bodem van de Oosterschelde verankerd zijn.

>>rws.nl/30jaaroosterscheldekering voor het jubileumprogramma.