Toen ze begon, wilde ze zichzelf bewijzen. Ze zou op kantoor komen vóór hem, en pas na hem vertrekken. „Na drie dagen besefte ik dat ik zodoende in het ziekenhuis zou komen. Zijn energie, dagindeling, agenda – ze waren zonder gelijke. Jonge mensen konden hem niet bijbenen.”

Wilf zag dat wereldleiders graag naar hem luisterden. Soms urenlang. „Tien jaar geleden was hij al geen jonge man meer. Maar hij keek naar de toekomst, naar nanotechnologie en hersentechnologie. Politici luisterden graag naar hem omdat hij de zaken breed bekeek. Veel leiders zijn bezig met de details. Hij zag daar overheen. Als hij over de grootste problemen sprak, zag hij een kans.”

Er is een beroemd Israëlisch gedicht dat zegt: wacht niet op de dag, maar breng de dag. Dat was zijn karakter. Wilf: „Dat is wat wereldleiders aansprak. Hij zag dat ze niet slechts onderworpen zijn aan politieke druk of historische trends.”

Peres vroeg Michael Bar-Zohar zijn officiële biograaf te worden. Peres gaf hem de nodige informatie en ging ermee akkoord het manuscript niet voor publicatie te zien. „We begonnen ’s morgens met elkaar te praten. We spraken over de meest intieme geheimen van zijn leven. Ik kwam geen geheimen tegen waar hij niet over wilde praten.”

Peres dacht altijd aan de toekomst. „Hij vroeg zich af wat we kunnen doen op dit of dat gebied. Maar zijn hersens waren altijd actief. Hij had tijd om gedichten te schrijven. En hij verslond boeken. We waren buren. Om twee uur ’s nachts brandde er nog licht op zijn studeerkamer. Hij las tot vier uur of halfvijf, voordat hij naar zijn werk ging.”

Shimon was ook een optimist, zegt Bar-Zohar. „Hij had geen spijt over wat hij niet gedaan had. Bij een crisis of mislukking zocht hij naar de oorzaak. Hij vond de energie om door te gaan en het nogmaals te proberen. Hij krabbelde altijd weer overeind.”

Minister Bennett (Onderwijs) zegt zich „een wees” te voelen na de dood van Peres. „Hij was de laatste grondlegger van de staat. Het is een dag van rouw.”

De bewindsman kreeg een speciale relatie met Peres toen hij de politiek inging. Peres nodigde als president de nieuwe politici van het Joodse Nationale Huis uit. Daarna kwam Bennett elke maand. Hij nam zijn notitieboek mee. Bennett bevindt zich aan de rechterkant van de Israëlische politiek, Peres aan de linkerzijde. Eerst werd er altijd tien minuten over politiek gepraat. Over de omvang van het land en de ligging van grenzen werden ze het niet eens. Maar na tien minuten begonnen ze te praten over dingen waar ze het wel over eens waren.

„We hadden dezelfde passie voor onderwijs, wetenschap, hightech. Hij werd een soort mentor voor mij. Ik ging naar hem toe om geïnspireerd te worden. Ik voelde me na afloop vol energie. Als een batterij die weer helemaal opgeladen was.”

Wilf, Bar-Zohar en Bennett spraken woensdag op persconferenties die door het Israël Project werden georganiseerd.