Sinds dit jaar hebben werknemers door de nieuwe Tabakswet recht op een rookvrije werkplek, maar schoonmakers, onderhoudspersoneel, productiepersoneel en chauffeurs staan nog vaak ongewenst bloot aan tabaksrook.

Dat blijkt uit een donderdag gepubliceerd onderzoek van FNV Bondgenoten. De vakbond heeft bijna 400 ondernemingsraden gevraagd naar het rookbeleid binnen hun bedrijf. Daaruit blijkt dat er bij 7 procent van de bedrijven nog geen werk van is gemaakt. Eenvijfde heeft misschien wel op papier maatregelen getroffen, maar daar is in de praktijk sprake van een soort gedoogbeleid.

Dat nu ruim 70 procent van de bedrijven een rookvrije werkplek garandeert, betekent volgens Bondgenoten dat de nieuwe Tabakswet ontegenzeggelijk haar effect heeft gehad. „Maar als je bedenkt dat bedrijven twee jaar de tijd hebben gekregen om zich voor te bereiden op de wet, is het wel teleurstellend”, aldus beleidsadviseur arbeidsomstandigheden J. Warning van de FNV-bond.

Bovendien mag het beschermen van de niet-roker het uitgangspunt zijn van de nieuwe Tabakswet, volgens de vakbond moet het leven van de roker niet onmogelijk gemaakt worden. „Rokers staan vaak letterlijk in de kou”, stelt Bondgenoten. In 40 procent van de bedrijven levert het rookbeleid problemen op voor de rokende werknemers.

In iets minder dan 20 procent van de bedrijven geldt een totaal rookverbod. Bij eenvijfde mag ook niet buiten, in de buurt van de werkplek, worden gerookt. Bijna 60 procent van de ondernemingen heeft aparte rookruimtes, maar het komt veel voor dat deze slecht geoutilleerd zijn. Zo wordt de rook in een op de vijf bedrijven ondanks de aparte ruimte door de rest van het gebouw verspreid en is bij 15 procent geen ventilatie of afzuiging. Dat zorgt dan vaak voor conflicten.

Verder noemt de vakbond de gemiddelde loopafstand naar een rookruimte van 2,5 minuut veel te lang. „De roker is heen en terug gemiddeld dus al vijf minuten kwijt om naar de rookruimte te komen zonder een sigaret gerookt te hebben.” Bondgenoten pleit voor meer rookruimtes in de bedrijven, zodat er minder tijdverlies ontstaat.

De FNV-bond vindt het bovendien niet kunnen dat rokers bij een op de drie bedrijven te maken hebben met verslechtering van hun arbeidsvoorwaarden, bijvoorbeeld dat ze langer op het werk moeten blijven om de rookpauzes in te halen. De vakbond overweegt een proefproces te beginnen tegen dit soort praktijken. Verder gaat de vakbond bij de Voedsel en Waren Autoriteit aandringen op betere controles binnen bedrijven op naleving van de Tabakswet.