Geloof in een wereld op drift
De wereld is op drift. Miljoenen mensen over de hele wereld verlaten noodgewongen hun vertrouwde omgeving om hun heil elders te zoeken.
Deze beweging zorgt ook voor een nieuwe geografische spreiding van de verschillende geloofsovertuigingen – met bijbehorende principes, dogma’s en strijd. Geloofsovertuigingen die letterlijk op afstand waren, komen dichterbij. Zij moeten zich zien te verhouden tot de al aanwezige religies en denkbeelden. Daardoor kan de verbondenheid binnen een samenleving meer en meer op scherp komen te staan.
In de fototentoonstelling ”Belief, on the Move” (letterlijk: geloof onderweg), onderzoekt Fotodok de veranderende rol die geloof speelt in ons dagelijks leven en in de ons omringende wereld. Fotodok is een internationale plek voor documentairefotografie in Utrecht.
”Belief, on the Move” gaat vooral over geloofsbeleving tijdens migratie: welke rol speelt geloof op het moment dat je huis en haard verlaat? Maar er is ook ruimte voor de persoonlijke zoektocht naar zingeving van individuele personen. Curator Jenny Smets: „De tentoonstelling maakt verborgen werelden zichtbaar en laat persoonlijk werk zien van makers die inzicht geven in hun eigen worsteling met het geloof.”
Het begrip ”geloof” wordt daarbij breed gedefinieerd; het kan gaan om religieuze ervaring, maar ook om geloof in buitenaards leven of om apocalyptische voorspellingen.
In de tentoonstelling wordt werk getoond van gerenommeerde documentaire-fotografen en filmmakers uit verschillende landen: Martin Parr en Liz Hingley (beiden UK), Nicolò Degiorgis (Italië), Geert Goiris (België), de Denen Sara Galbiati, Peter Helles Eriksen en Tobias Selnaes Markussen en vier Nederlanders: Henk Wilschut, Emile van Rouveroy, programmamaker De Hokjesman (Michael Schaap) en Samuel Otte. Smets: „Geloof kan een positieve rol spelen als verbindende factor, maar het kan ons onderling samenleven ook op scherp zetten. Hoe gaan wij om met deze verschuivingen in onze samenleving?”
Otte (1980) groeide op in een reformatorisch gezin. Hij is een achterkleinzoon van ds. G. H. Kersten; zijn vader en grootvader waren als uitgevers bij De Banier –toen nog in Utrecht– actief. In de (als boek gebundelde) serie ”De Val”, waarmee hij eerder dit jaar afstudeerde aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten, toont Otte zijn persoonlijke strijd. „Samuels worsteling met het geloof, God en de relatie met zijn vader bieden een scherpe en schrijnende blik in de veranderende verhouding tot het geloof in Nederland”, stelt Smets.
De tentoonstelling bevat nieuw werk van Henk Wildschut (1967) uit het geïmproviseerde vluchtelingenkamp ”de jungle” in Calais. Al vele jaren documenteert hij hier het leven en overleven. Zo legde hij vast dat mensen na het vinden van een schuilplaats een kerk bouwden of opriepen tot gebed.
Liz Hingley (1985) vraagt zich in haar bijdrage af hoe diverse religies samenleven in een gemeenschap of in één straat. De fotoserie ”Under Gods” wordt niet in Fotodok zelf getoond, maar op het nabijgelegen Domplein. Hingley fotografeerde een straat in Birmingham waar groeperingen van pinkstergemeenten, sikhs, rastafari’s, hari krishna’s tot boeddhisten samenleven.
En uiteraard is er aandacht voor de islam. Nicolò Degiorgis (1985) laat bij Fotodok bestaand en nieuw werk zien van zijn gelauwerde project ”Hidden Islam”. Degiorgis kijkt hoe en waar moslims in Italië hun religie belijden. Het land telt ongeveer 1,35 miljoen moslims, maar heeft niet meer dan acht officiële moskeeën. Een gevolg daarvan is dat deze gemeenschap op zoek is gegaan naar alternatieve, tijdelijke plekken om hun religie te belijden, in garages, gymzalen, winkels en oude fabrieken.
”Belief, on the Move”, is tot en met 23 oktober te zien bij Fotodok in Utrecht (Lange Nieuwstraat 7).
