”Israël is vol”, luidt de verontrustende titel van het boek dat de Israëlische professor Alan Tal in juli uitbracht. Tal is demograaf en milieudeskundige van de Ben Gurion Universiteit in de Negev. Tal schrijft dat Israël in 1948 met 800.000 inwoners begon, maar inmiddels is de bevolking vertienvoudigd. Groeide het aantal Israëliërs eerst hard door immigratie, nu is het vooral door natuurlijke aanwas.

Gezinnen in Israël zijn groter dan die in andere landen van de OECD, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling, een samenwerkingsverband van 35 landen om het economisch beleid te bevorderen. Krijgen in Israël vrouwen gemiddeld drie kinderen, in andere OECD-landen is dat aantal 1,7. Dat heeft als gevolg dat in Israël de autochtone bevolking groeit, terwijl die in de meeste OECD-landen afneemt.

In Israël zijn de gezinnen van de ultraorthodoxe Joden groter dan die van de seculiere Joden. Hoeveel groter, is niet precies bekend, want de vraag is wie men tot de ultraorthodoxen rekent. Het Taub Centrum, een sociaal-economisch onafhankelijk onderzoeksbureau, meldde in het jaarverslag van 2015 dat ultraorthodoxe Joden gemiddeld 3,86 kinderen hebben en andere Joden 1,99. Er zijn ook deskundigen die schatten dat bij ultraorthodoxe Joden gemiddeld meer dan zes kinderen aan tafel zitten. De 750.000 ultraorthodoxen vormen 9,5 procent van de bevolking. Ze wonen bij elkaar in steden of wijken om zichzelf te beschermen tegen de invloeden van buitenaf, die ze als bedreigend beschouwen.

Met hun grote gezinnen zijn ze ook een groeiend bevolkingsdeel. Maar de groei gaat niet meer zo snel als voorheen, aldus prof. Avi Weiss van het Taub Centrum, die zich deze week in het debat mengde. Door de vermindering van de kinderbijslag is het aantal kinderen bij de strengreligieuzen de laatste jaren afgenomen. Ook onder de Arabische gezinnen, die wat het aantal kinderen betreft boven het gemiddelde uitsteken, is de groei afgenomen. Daar staat echter tegenover dat de seculiere Israëliërs volgens Weiss tegenwoordig weer meer kinderen krijgen dan in het verleden.

De bevolkingsgroei levert Israël problemen op. Het grootste probleem voor jonge gezinnen is betaalbare huizen te vinden in het midden van het land, waar het meeste werk is. Tienduizenden Joden hebben het land verlaten, omdat ze geen huis kunnen vinden die bij hun inkomen past.

Tal zegt dat het roer om moet. Israël kan het niet meer aan. Hij schreef vorige week in de New York Times dat de bevolkingsgroei geen zegen meer is, maar de levenskwaliteit in de Joodse staat bedreigt. Israëls scholen, autowegen en gerechtshoven behoren tot de volste in de westelijke wereld. De stijgende huizenprijzen vormen een nationale bezoeking, die ontstaan is door een steeds groeiende vraag. Meer dan een kwart van de Israëlische kinderen leeft in armoede.

En het gaat volgens Tal van kwaad tot erger. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft berekend dat Israël in 2059 een bevolking heeft van 15 tot mogelijk 20 miljoen. Dan zal Israël een stuk dichter bevolkt zijn dan bijvoorbeeld Nederland.

Sommigen houden het voor gezien. Voor een krimp van de bevolking hoeft Israël niet bang te zijn, gezien de immigratie. Tal: „Vandaag is het aantal mensen dat naar Israël verhuist gelijk aan het aantal dat vertrekt.”

Tal vindt dat Israël kleinere gezinnen moet stimuleren en de restricties voor abortus moet opheffen. Prolifeorganisaties zijn hier natuurlijk op tegen.

Het laatste woord is in deze discussie nog niet gezegd. Publicist Seth J. Frantzman stelde gisteren in The Jerusalem Post dat er landen zijn die dichter bevolkt zijn dan Israël en die het toch economisch goed doen. In dit verband noemde hij Nederland. Zijn conclusie: „Israël is niet vol, het land is simpelweg niet goed bestuurd.”