Childers komt er langzaam bovenop
De nacht van 23 juni 2000 staat in het geheugen gegrift van de 1500 inwoners van het Australische plattelandsstadje Childers. Die nacht kwamen vijftien jonge rugzaktoeristen, onder wie twee Nederlanders, om het leven toen een pyromaan de jeugdherberg waar zij verbleven in brand stak. Maandag begint het proces tegen Robert Paul Long, een 38-jarige fruitplukker die de brand zou hebben gesticht, voor het hooggerechtshof van Brisbane.
„Rust in vrede, vijftien van The Palace”, staat er geschreven op een kartonnen bordje bij de uitgebrande resten van The Palace Hostel. „Jullie blijven voor altijd in onze gedachten, voor altijd in onze stad, en wij zullen jullie nooit vergeten”, luidt een andere boodschap. Onder de slachtoffers waren zes Britten, vier Australiërs, twee Nederlanders, een Ier, een Japanner en een Zuid-Koreaan. Zeker 27 van de 69 overlevenden van de brand komen voor het proces over uit Europa, de Verenigde Staten Canada, India of Nieuw-Zeeland.
„Er zijn zo veel stukken en brokken die ons eraan herinneren”, zegt John Murtaugh, de eigenaar van het Fruit and Garden Center, dat twee winkels van de jeugdherberg vandaan is gevestigd. „Het lijkt of er nooit een einde aan komt en nu zullen we door het proces heen moeten. Het zal fantastisch zijn als het allemaal achter de rug is.”
Een rechter oordeelde een jaar geleden dat Long, een rondreizende fruitplukker, terecht moet staan voor brandstichting en moord op de 27-jarige Australische tweeling Kelly en Stacey Slarke. De politie heeft gezegd de uitspraak met betrekking tot de twee moordaanklachten af te wachten voordat zij Long de dood van de dertien anderen ten laste legt. Long kan worden veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf als hij schuldig wordt bevonden. Verwacht wordt dat het proces ongeveer zes weken zal duren. De aanklagers zullen naar eigen zeggen zo’n 160 getuigen oproepen.
Wat de uitkomst ook zal zijn, Childers komt er langzaam weer bovenop, zegt Murtaugh. Twee weken geleden is er een restauratieproject van start gegaan dat de façade van het honderd jaar oude houten gebouw -een voormalige pub- moet herstellen, waarna er een kunstgalerie en een gedenktentoonstelling voor de slachtoffers in worden gevestigd. Burgemeester Trevor Bill zegt dat de vertragingen die zijn opgelopen tijdens de koop van de ruïne de moeite dubbel en dwars waard zijn. „De gemeenschap is sterk geëmotioneerd door de gebeurtenissen en de overblijfselen van The Palace herinneren iedere dag opnieuw aan de tragedie”, zegt Bill.
Frank Slarke, de vader van de omgekomen tweeling, zet zich samen met Bill in voor een monument voor de slachtoffers. Zij hebben de familie van de vijftien slachtoffers om twintig foto’s van hun kind gevraagd voor de geplande herinneringsexpositie op de tweede verdieping van wat eens de jeugdherberg was. „Wij willen dat de tentoonstelling het verhaal van hun leven weergeeft”, zegt Bill.
De burgemeester zegt met name getroffen te zijn door de foto’s die zijn gestuurd door de familie van de Nederlandse Joly van der Velden. „Joly hield zo veel van Australië dat haar familie alleen foto’s van haar heeft gestuurd die hier zijn genomen. Zij hebben ook foto’s gestuurd van de Australische natuur, waar Joly zelf niet eens op staat.” Foto’s van anderen laten slachtoffers zien met hun beste maatjes, broers of zussen.
Bill is tevens van plan een grote muurschildering te laten maken die glimlachende fruitplukkers laat zien. De meeste slachtoffers van de brand werkten als fruitplukker in Childers.
„De brand heeft een hoop levens veranderd”, zegt Bill, die een courgettekwekerij bezit waar enkele van de slachtoffers voor hun dood werkten. „Veel dingen die voor 23 juni 2000 belangrijk waren, doen er nu niet zo veel meer toe. Het geeft je een beter besef van wat er echt belangrijk is in het leven.”