Dat de Democraten in het algemeen meer ”pro choice” dan ”pro life” zijn, weet elke Amerikaan. Van Hillary Clinton is dat ook zeker bekend. „Elke vrouw moet zelf kunnen beslissen over een zwangerschap”, is al jarenlang haar boodschap. Alleen, de partij van Hillary en Obama weet ook dat nog steeds de meerderheid van de Amerikanen moeite heeft met het afbreken van een zwangerschap. Daarom stelden Democraten zich gematigd op. Dat lijkt nu te veranderen.

Democratische Congresleden willen af van het zogenoemde amendement-Hyde uit 1976. Dat bepaalt dat de federale overheid geen vergoeding geeft voor een abortus tenzij er sprake is van verkrachting of wanneer het leven van de moeder in gevaar is. Wie abortus wil, kan niet aankloppen bij Medicare, het ziekenfonds. Wettelijk is vastgelegd dat er over deze regeling jaarlijks wordt gestemd.

Het amendement is genoemd naar de indiener, Henry Hyde, van 1975 tot 2007 Republikeins lid van het Huis van Afgevaardigden voor de staat Illinois.

De regeling werd gezien als het eerste succes voor de anti­abortusbeweging na de uitspraak van het hooggerechtshof in 1973 dat het recht op abortus legaal is omdat het onlosmakelijk verbonden is aan het grondwettelijk recht op privacy. Belangrijk winstpunt voor de tegenstanders van abortus was dat zij dankzij het amendement-Hyde niet via de fiscus behoeven mee te betalen aan zwangerschapsafbreking.

Bijna veertig jaar lang was de goedkeuring eigenlijk geen probleem. In de jaren tachtig domineerden de Republikeinen de politiek en kwam de goedkeuring –met steun van een beperkt aantal Democraten– er zonder discussie.

Na 1990, toen de Democratische Partij haar politieke positie verstevigde, begreep ze wel dat het tactisch was het abortusstandpunt te matigen. De partijconventie van 1992 riep ertoe op maatregelen te nemen waardoor abortus „minder noodzakelijk” was. In 1996 verklaarde de partij te streven naar verlaging van het aantal abortussen. In 2000 stelde de partij dat abortus een persoonlijke verantwoordelijkheid van ieder partijlid en afgevaardigde is.

De laatste jaren steunden de meeste Democraten de jaarlijkse goedkeuring van de regeling. President Obama heeft voorstellen om het amendement-Hyde te herroepen, steeds afgewezen.

Bernie Sanders was tijdens zijn campagne voor de Democratische kandidatuur voor het presidentschap de eerste die hardop zei dat zijn partijgenoten daarmee moesten stoppen. Clinton wil dat nu ook. Argument voor de Democratische presidentskandidaat is dat ook minder welgestelde vrouwen moeten kunnen kiezen voor abortus. De portemonnee mag geen blokkade zijn.

Op dit moment heeft zo’n koerswijziging nog geen schijn van kans. De Republikeinen hebben in het Congres een meerderheid. De mogelijkheid bestaat dat dit na de Congresverkiezingen op 
8 november anders is. Vraag is dan wel hoe groot de meerderheid van de Democraten zal zijn. Een beperkte groep Democraten is tegen abortus, onder wie Clintons running mate Tim Kaine.