Jemen als wrang voorbeeld van gevolgen Arabische lente
Internationale hulporganisaties hebben de noodklok geluid over de situatie in het Syrische Aleppo. Daar ontbreekt het de mensen aan vrijwel alles.
Gezien de aandacht voor Aleppo is het merkwaardig stil rond Jemen. Door een blokkade blijft daar een heel volk verstoken van de meest elementaire goederen.
Sinds maart vorig jaar voert een door Saudi-Arabië aangevoerde coalitie voortdurend bombardementen uit op Jemen, dat het armste land van de golfregio is. Net als in Syrië kruisen ook in Jemen het soennitische Saudi-Arabië en het sjiitische Iran de degens, maar hun doelstellingen hier vormen een spiegelbeeld van wat ze in Syrië nastreven.
Terwijl Iran in Syrië president Assad in het zadel probeert te houden, eisen de door Iran gesteunde Huthirebellen in Jemen het vertrek van hun president, Mansur Hadi. Terwijl het Saudische koninkrijk –dat Assad in Syrië tot vijand nummer één heeft verklaard– in Jemen net de belangrijkste beschermer van president Hadi is. Het is een ingewikkelde stoelendans. Het enige resultaat is dat zowel Syrië als Jemen compleet is verwoest.
De afgelopen maanden gloorde er hoop in Jemen omdat de partijen in Koeweit onderhandelden. Dat mislukte echter. Een compromis bleek onmogelijk. Het gevolg is dat in Jemen de strijd weer in alle hevigheid oplaait. Dit plaatst Saudi-Arabië in een moeilijke positie omdat in Jemen geen enkele gunstige uitkomst mogelijk lijkt.
Het Saudische koninkrijk kan kiezen voor een (dure) militaire escalatie, in een tijd dat de olie-inkomsten historisch laag zijn.
Met betrekking tot de Syrische burgeroorlog wordt er steeds openlijker gesproken over een mogelijke opdeling van het land. De Koerdische autonome enclave wordt gezien als bewijs dat Syrië als eenheidsstaat de facto reeds heeft opgehouden te bestaan. Precies zulke geluiden klinken ook in Jemen.
De regering van president Hadi zetelt in de zuidelijke stad Aden. Die wordt verdedigd door gewapende milities die de afscheiding van zuidelijk Jemen nastreven. Een dergelijke zuidelijke republiek zou dan gesteund worden door de soennitische golfstaten. Noordelijk Jemen daarentegen zou worden bestuurd door de Huthi’s. Voor Saudi-Arabië heeft zo’n scenario echter veel risico’s. Het koninkrijk komt dan in net zo’n situatie als Israël.
De Hebreeuwse staat wordt immers aan de Libanese grens geconfronteerd met de door Iran bewapende Hezbollah. Op gelijke wijze zouden de Jemenitische Huthi’s –wier grondgebied aan Saudi-Arabië grenst– een direct gevaar vormen voor Saudi-Arabië. Vanuit Huthigebieden worden nu al dagelijks raketten afgevuurd richting de noorderbuur. Dit zal alleen maar erger worden als niemand in Jemen op de rem trapt.
Maar de Jemenieten zelf zullen de grootste verliezers zijn. Net als in andere Arabisch maatschappijen is de onderlinge haat zo diep dat samenleven in één staat onmogelijk lijkt. Dat is dus een recept voor toekomstige oorlogen.