De bebaarde, sigarenrokende Castro was van 1959 tot 2006 de onbetwiste leider van Cuba. Hij trotseerde de tegenwerking van de Verenigde Staten, die het eiland zagen als een voorpost van de Sovjet-Unie.

Door de staatsgreep van de rechtse generaal Fulgencio Batista in 1952 belandde Castro in de politiek. Hij sloot zich aan bij een gewapende groepering die zich verzette tegen Batista, die met de VS heulde. Castro presenteerde zich na de verovering van Havana in 1959 aanvankelijk als democraat. Maar executies van Batista-getrouwen en de onteigening van bedrijven en banken schaadden zijn reputatie.

In 1960 sloot Castro een verdrag met Moskou over de import van olie. Daarop verbraken de VS de relatie met Cuba en stelden een totaal handelsembargo in tegen het land.

Dankzij de agressieve Amerikaanse politiek wist Castro onder de Cubanen een groot gevoel van saamhorigheid te kweken. Met hulp van Moskou kregen de Cubanen woningen, onderwijs, medische zorg en de armoede verdween. Het Amerikaanse embargo had wel invloed op de economische omstandigheden, maar niet op de populariteit van Castro. Hij gebruikte de blokkade als propagandamiddel tijdens zijn urenlange toespraken.

Tegenstanders duldde Castro niet. In de loop der jaren verdwenen dissidenten bij bosjes achter de tralies. Martelingen waren volgens mensenrechtenorganisaties aan de orde van de dag. Duizenden Cubanen vluchtten naar de VS.

Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in 1991 verdwenen zijn politieke vrienden en daarmee de economische steun. Cuba verpauperde zienderogen. Maar Castro bleef het communisme trouw en gaf de VS de schuld van de armoede van zijn volk.

In 2000 ontmoette Castro Bill Clinton, die als eerste Amerikaanse president de hand van de Cubaanse leider schudde. Een verbetering van de relatie tussen beide landen kwam echter pas nadat broer Raúl Castro de leiding had overgenomen van Fidel, die sinds de jaren negentig kwakkelt met zijn gezondheid. Hij verschijnt nog maar zelden in het openbaar.