Kijken in de ogen van Jeanne d’Arc
In de Franse stad Rouen werd op 30 mei 1431 een boerenmeisje levend verbrand. Vanaf het imposante Panorama XXL kijkt Jeanne d’Arc je recht in de ogen.
Aan de buitenkant lijkt de blauwe koker langs de Seine net een of ander industrieel gebouw. Je zou niet zeggen dat binnenin zich een metershoog historisch panorama bevindt van het Rouen in de tijd van Jeanne d’Arc. Even klimmen en je bent boven op het 15 meter hoge platform dat de top van de kathedraal simuleert. Vandaar kijk je neer op een bedrijvige middeleeuwse stad. ”Rouen 1431” heet het kunstwerk waarin meer dan 50.000 foto’s, kaarten en prenten zijn verwerkt. De tijd heeft hier stilgestaan.
In één groots beeld heeft kunstenaar Yadegar Asisi honderden mannen, vrouwen en kinderen, straatjes, kerken, bomen en dieren gevat. Het moet een geweldige klus zijn geweest.
Op een marktplein zijn handelaren bezig hun waar uit te stallen. Vissers leggen aan langs de steiger bij de Seine. Wevers, zadelmakers, leerlooiers en timmerlieden zijn er te zien – bewijs van de grote bedrijvigheid in het Rouen van die dagen. De welvarende stad was de tweede grootste stad van het Franse koninkrijk.
Meerdere scènes uit mei 1431 zijn in het panorama verwerkt, zoals Jeanne d’Arc die op het vonnis wacht dat haar zal veroordelen tot de brandstapel. Interessant detail: Jeanne is de enige van de honderden mensen die je als bezoeker recht in het gezicht kunt kijken.
Stemmen
Het verhaal over de Franse heldin had een sprookje kunnen zijn. Een dertienjarig boerenmeisje hoort stemmen van de heilige Catharina, Margaretha en van de aartsengel Michael. Zij, Jeanne, moet het Engelse beleg van Orléans breken. De Engelsen en de Fransen zijn op dat moment in een langdurige oorlog verwikkeld om de rechten op de Franse troon. Jeanne moet volgens de stemmen naar kapitein Robert de Baudricourt gaan en hem om steun vragen.
Verkleed als man, in een harnas, weet het meisje met een leger op 8 mei 1429 de Engelsen te verjagen uit Orléans. Ze zal er de naam ”Maagd van Orléans” aan overhouden. Een paar weken later ontzet ze Reims.
Dan is het gauw gedaan met haar successen: Jeanne wordt gevangengenomen en komt in Engelse handen terecht. Onder Engelse invloed veroordelen kerkelijke rechters in Rouen, destijds in handen van de graaf Jan van Bedford, haar tot de doodstraf. Zij wordt beschuldigd van ketterij, godslastering, het dragen van mannenkleren en het zaaien van verdeeldheid.
Naast de kathedraal in Rouen bevindt zich het aartsbisschoppelijk paleis, de plek waar Jeanne in 1431 haar vonnis te horen kreeg en waar 25 jaar later het vonnis van het rehabilitatieproces werd uitgesproken. Hier is het Historial Jeanne d’Arc gevestigd. In een originele en informatieve multimediashow wordt in de vijftien zalen van dit paleis het verhaal van Jeanne verteld. Dat gebeurt aan de hand van allerlei getuigen die optraden in het rehabilitatie-proces. De ‘gids’ is Jean Juvénal des Ursins, de aartsbisschop van Reims, die in dit proces een belangrijke rol speelde.
Volksheldin
Ruime aandacht besteedt het Historial Jeanne d’Arc aan de rol die Jeanne in de Franse geschiedenis heeft gespeeld. Voor tallozen groeide de martelares uit tot een icoon van eenvoud, geloof, rebellie, zelfbewustzijn of nationalisme. Niet zelden werd ze voor het karretje van politieke doelen gespannen. Zo eisten negentiende-eeuwse socialisten het meisje op als een van hen.
Onder het regime van maarschalk Pétain tijdens de Tweede Wereldoorlog vergeleken zijn aanhangers de bombardementen op Rouen met de marteldood van Jeanne, met de Engelsen in de rol van daders. Recent nog probeerde oud-president Nicolas Sarkozy Jeanne te gebruiken om zijn imago voor de presidentsverkiezingen van 2012 wat op te vijzelen.
Het Office du Tourisme biedt een audiotour in de voetsporen van Jeanne aan. De wandeling voert door de mooie historische binnenstad met z’n authentieke straatjes, de beroemde middeleeuwse klok ”le Gros Horloge” en de kathedraal, waar in het zomerseizoen elke avond om 23.00 uur een fenomenale licht- en geluidshow is te zien. En natuurlijk langs de Place du Vieux Marché, de plek waar Jeanne werd terechtgesteld. Het plein is omringd door schilderachtige vakwerkhuizen, en in het midden staan overdekte markthallen.
Blikvanger is de uit 1979 daterende kerk Saint-Jeanne d’Arc, waarvan het dak de vorm heeft van een omgekeerd schip. In het moderne godshuis zijn dertien glas-in-loodramen uit 1520-1530 verwerkt. Een groot kruis naast de kerk houdt de herinnering aan de merkwaardige volksheldin levend.
www.panoramaxxl.com www.historial-jeannedarc.fr www.normandie-tourisme.fr www.eure-tourisme.fr www.france.fr www.voyages-sncf.com
