Uitlevering van verdachten aan een militaire rechtbank is voor Korthals voorlopig echter een brug te ver. „Dat lijkt me wel. We moeten nog precies zien hoe dit zich gaat ontwikkelen, zei hij vrijdag na informeel beraad met zijn Europese collega’s in het Spaanse Santiago de Compostella.

EU-voorzitter Spanje kreeg het groene licht voor verdere onderhandelingen over zo’n verdrag. Washington trekt daar hard aan, om vooral vermeende terroristen, zoals de verdachten van de aanslagen van 11 september, voor de Amerikaanse rechter te kunnen dagen. Maar Frankrijk, Italië, Oostenrijk en Duitsland zijn terughoudend.

Die vier leveren geen onderdanen uit voor zaken waarop de doodstraf staat, omdat de Amerikanen die hanteren. Nederland doet dat wel, tegen de garantie dat de doodstraf niet wordt voltrokken. Zo staat dat in het verdrag dat Nederland sinds 1988 met de VS heeft. Alle EU-lidstaten hebben nu een eigen uitleveringsverdrag met de VS.

Nederlanders dienen verder in principe na een proces in de VS hun straf uit te zitten in eigen land. Dat geldt bijvoorbeeld voor een Zwollenaar die onlangs vanwege vermeende xtc-smokkel uitgeleverd is aan de VS. Voor Korthals ligt daar de grens voor een EU-uitleveringsverdrag.

Of de Amerikanen bereid zijn aan die Europese bezwaren tegemoet te komen, is niet duidelijk geworden in de gesprekken die de Spanjaarden tot nu toe met de Amerikanen hebben gehad. De laatste tijd klinkt uit Europese monden kritiek dat de VS te hard van stapel lopen in de strijd tegen het terrorisme. De behandeling van al-Qaida-gevangenen in Cuba en de verbale aanvallen op Irak, Iran en Noord-Korea doen menige wenkbrauw fronsen. „We moeten de zaak goed in de gaten houden”, stelde Korthals.

Spanje wil snel zaken doen, maar de kans dat er een verdrag komt voor het einde van het Spaanse EU-voorzitterschap op 30 juni acht de bewindsman vanwege de bezwaren klein.