Als er al gejuicht wordt, dan is het slechts voor de vorm. Veruit de meerderheid had het graag anders gezien.

De meeste gedelegeerden zullen tegen heug en meug hun stem uitbrengen op The Donald. De regels zijn immers helder: op de conventie zijn ze tijdens de eerste ronde haast allemaal gebonden aan de uitslag van de voorverkiezingen in hun staat. Wie de uitkomst van alle staten bij elkaar optelt komt op 1543 afgevaardigden voor Trump en daarmee heeft hij een meerderheid. Daar valt niet aan te ontkomen.

Tegelijk weten de meeste gedelegeerden dat ze met het uitbrengen van hun stem de partij bepaald geen dienst bewijzen. Hoewel niets zeker is, lijkt het er op dat ze daarmee stemmen voor het verlies van hun Grand Old Party bij de verkiezingen in november. Trump staat nu volgens de meest gunstige opiniepeiling 4,3 procent achter bij zijn rivaal Hillary Clinton; volgens de minst gunstige zelfs 11 procent. Die achterstand valt moeilijk in te halen, tenzij Clinton enkele keren stevig blundert.

De bezwaarde gedelegeerden hebben vooral moeite met de stijl van Trump. Hij grossiert in onhebbelijkheden en enormiteiten, waarvoor veel Republikeinen zich schamen. Daarbij komt dat, wanneer de man wordt aangesproken op zijn stijl en zijn woordgebruik, hij dat met een enkele schampere opmerking van tafel veegt. En passant geeft hij daarbij zijn critici doorgaans in één beweging een harde draai om de oren.

Volgende vraag

Illustratief is een discussie die Trump vorige week had tijdens een ontmoeting met Republikeinse leden van het Congres. De samenkomst was bedoeld om The Donald en de parlementariërs dichter bij elkaar te brengen. Dat lukte maar beperkt. In ieder geval wist hij senator Jeff Flake uit de staat Arizona niet voor zich te winnen.

Toen Flake een vraag stelde en dat inleidde door zich voor te stellen, was hij nog niet uitgesproken of Trump zei: „Ik ken u, u hebt altijd veel kritiek op mij.”

„Dat klopt”, antwoordde Flake. „Ik ben een van de twee senatoren voor Arizona, degene die u nog niet heeft ingepalmd. Ik wil het juist met u hebben over uw manier van communiceren.”

Als voorbeeld van Trumps brute manier van optreden noemde Flake de opmerkingen die hij enige tijd geleden maakte over het oorlogsverleden van senator John McCain. Die werd tijdens de Vietnamoorlog gevangen genomen. Trump zei daarom dat iemand die zich gevangen laat nemen, de naam oorlogsheld niet waard is.

Flake vroeg Trump of hij voortaan dergelijke respectloze uitspraken niet meer wilde doen. „Ik zou u best willen steunen, maar met dit soort beledigingen heb ik moeite, evenals met uw negatieve opmerkingen over Mexicanen.”

Het mocht niet baten. Trump noemde Flake „een zacht eitje” en waarschuwde hem dat hij beter zelf kon inbinden, want anders „liep de senator gevaar bij zijn mogelijke herverkiezing in november.” Reactie van Flake: „Zo wordt het wel heel moeilijk u te steunen. Verder kan ik u meedelen dit jaar niet aftredend te zijn. Dus ik hoef niet bang te zijn bij de komende verkiezing mijn zetel te verliezen.” Trump reageerde: „Okay, volgende vraag en als het even kan graag een interessantere.”

Hooggerechtshof

Trump probeerde nog wel de twijfelende Republikeinse congresleden binnen te halen door hun te beloven in de vacature voor het Hooggerechtshof een conservatief te benoemen. Maar dat leverde hem weinig op. Daarbij speelde mee dat hij een loopje lijkt te nemen met de zorg van congresleden of Trump de grondwet wel wil respecteren.

De Republikein Mark Sanford van South Carolina vroeg artikel 1 –waarin de democratische vrijheden zijn vastgelegd– wel veilig was bij de aanstaande president. Antwoord van Trump: „Ik zal artikel 1, artikel 2, artikel 12, enzovoorts beschermen.” De ironie is dat er niet eens een artikel 12 bestaat. Het leek Trump niet te deren. Sanford na afloop: „Ik voel me niet serieus genomen. Hij lacht ons allemaal uit en gaat zijn eigen gang, niet gehinderd door enige kennis van onze wetgeving.”

De uitkomst van de vergadering van Trump met de congresleden was dat maar een klein deel van de Republikeinse afgevaardigden door de ontmoeting over de streep werd getrokken.

Maar ook buiten Washington zijn er aarzelingen. Voorname politieke kopstukken zoals de oud-presidenten Bush zullen volgende week schitteren door afwezigheid. Zij willen niet applaudiseren voor het ongeleide projectiel Trump. Dat geldt ook voor Mitt Romney, de man die in 2012 probeerde Witte Huis te veroveren. En Trumps rivaal Cruz geeft de indruk wel achter Trump te staan, maar in de praktijk blijft hij publiekelijk vooral benadrukken waarin hij van de vastgoedmagnaat verschilt.

Running mate

Even leek het erop dat Trump probeerde de bonzen van de Republikeinse partij aan zich te binden door de vroegere partijleider in het Congres, Newt Gringich, aan te zoeken als running mate. Later verandere hij weer van gedachten. Even was de oud-luitenant generaal Michael T. Flynn in beeld. De keus voor iemand met militaire ervaring werd verdedigd met het argument dat veiligheid prioriteit nummer 1 heeft bij de komende verkiezingsstrijd.

Tegelijk riep Flynn vragen op. Flynn is Democraat en vooral: hij is pro-choice. Dat betekende dat de pro-lifebeweging zich –opnieuw– in de steek gelaten voelt door Trump. Inmiddels heeft Trump drie andere namen van mogelijke running mates genoemd de gouverneurs Mike Pence (Indiana) en Chris Christie (New Jersey) en –toch weer– Newt Gingrich. Vermoedelijk maakt hij de kandidaat vandaag bekend.

Groot probleem is dat de waarschijnlijke presidentskandidaat onberekenbaar is. En de running mate moet daar wel mee om kunnen gaan. De kandidaat voor het vicepresidentschap moet een klein ego en een sterke maag hebben. Want Trump heeft een mega-ego en zijn medewerkers moeten veel van hem slikken.

Trumps onbehouwen gedrag, zijn gebrek aan respect voor de grondwet, zijn houding tegenover vreemdelingen en minderheden dragen bij aan de aanhoudende zorg van veel Republikeinen dat ze met het nomineren van de vastgoedmagnaat het graf van de partij graven.

Om die reden wil een groepje van 28 Republikeinen volgende week bij de start van de conventie een voorstel indienen waardoor de regels voor de stemming worden aangepast. Deze actiegroep hoopt daarmee te bereiken dat de afgevaardigden niet gebonden zijn aan de uitslag van de voorverkiezingen. Waarnemers betwijfelen of dit lukt en noch minder of dit zin heeft. Waar haal je immers zo snel een kandidaat vandaan die wel een overtuigende meerderheid krijgt waar men gelukkiger mee is? Kortom: vragen genoeg.

Hoog van de toren

In ieder geval heeft Trump één ding bereikt. De Grand Old Party heeft haar grandeur verloren en is diep verdeeld. Intussen blaast hij hoog van de toren. Veel Amerikanen genieten van dit spektakel. Maar als het er straks op aan komt, zou de meerderheid –ondanks alles– toch wel eens haar stem kunnen geven aan Hillary Clinton. Zij mag dan te boek staan als een feeks, er mag dan een smet op haar blazoen zitten, maar ze heeft als minister van Buitenlandse Zaken bewezen een politiek stabiele koers te varen. En –vergeet dat vooral niet– als echtgenote van schuinsmarcheerder Bill laten zien dat ze in grote crises staande blijft.