Israël haalt banden met Afrikaanse landen aan
Een historisch bezoek is het genoemd. Niet ten onrechte, want sinds 1948 hebben slechts weinig Israëlische premiers Afrika bezocht. Deze week echter vloog de Israëlische premier Benjamin Netanyahu naar Uganda, Kenia, Rwanda en Ethiopië. In Uganda ontmoette hij ook leiders uit Zuid-Sudan, Tanzania en Zambia. „We zullen onze landen samen ontwikkelen en naar de toekomst leiden”, luidde zijn boodschap. „Israël keert terug naar Afrika en Afrika keert terug naar Israël.”
Afrika is lucratief: de afgelopen jaren groeiden verschillende economieën in Afrika sneller dan waar ook. Tachtig zakenlieden reisden daarom met de regeringsleider mee. Israël heeft Afrika veel te bieden op het gebied van landbouwtechnologie, gezondheidszorg en beveiligingsmethoden. Israël kan van Afrika ruw edelgesteente, olie en mineralen kopen. Netanyahu heeft een bedrag van 13 miljoen dollar beschikbaar gesteld om de handel met Afrika te stimuleren.
Er valt veel te verbeteren in de onderlinge verhoudingen. In de jaren zestig en aan het begin van de jaren zeventig waren de relaties met tal van Afrikaanse landen goed. Maar na de Zesdaagse Oorlog van 1967 en de Jom Kippoeroorlog van 1973 kwam daar verandering in. In 1970 stelde de Organisatie van Afrikaanse Eenheid –de voorloper van de huidige Afrikaanse Unie– dat het probleem van de Palestijnen het probleem van Afrika is.
Veel Afrikaanse landen verbraken de relaties met Israël na 1973. Maar vanaf 1982 begonnen ze die weer op te bouwen, met Congo en Liberia voorop. Inmiddels onderhoudt Israël diplomatieke betrekkingen met 40 van de 54 Afrikaanse landen.
Israël zit niet op alle punten op één lijn met veel van die landen. Het conflict tussen Israël en de Palestijnen is onopgelost. Israël negeert of verwerpt vrijwel alle verzoeken om een vluchtelingenstatus van Afrikaanse asielzoekers, door rechtse politici aangeduid als „infiltranten.” Ethiopische Joden in Israël voelen zich gediscrimineerd. Er zijn aanhoudende berichten over omstreden wapenleveranties aan Afrika. En Israël steunde het apartheidsregime in Zuid-Afrika.
Al zijn de bilaterale relaties met de meeste Afrikaanse landen vandaag goed, op multilateraal gebied valt er nog veel te verbeteren. In de Afrikaanse Unie en in de Verenigde Naties stemmen de Afrikaanse landen meestal tegen Israël. Netanyahu zou graag zien dat daar verandering in komt. Hij hoopt dat de Afrikaanse landen zich op zijn minst van stemming onthouden als deze internationale organisaties anti-Israëlmoties aannemen.
Eén ding zit de premier mee: het christendom bloeit in dat werelddeel. „Christenen hebben altijd gevochten voor versterking van de band met Israël”, zegt Aryeh Oded, Afrikaspecialist aan de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem en oud-ambassadeur in dat continent. „Toen Nigeria de relaties afbrak, waren het altijd de christenen in het parlement die zeiden: Het wordt tijd deze weer te herstellen.”