Inspectie: Scholen raken op achterstand
In Nederland dreigt een groep achterhoedescholen te ontstaan waar problemen als geweld, veel schoolverzuim, leerachterstanden en een tekort aan leraren samenkomen. Vaak gaat het om vmbo-scholen in de vier grote steden. Het vmbo scoort het hoogst als het gaat om diefstal, vernieling en fysiek geweld.
Dat staat in het Onderwijsverslag 2002/2003, dat de onderwijsinspectie woensdag heeft gepubliceerd. Op een op de tien scholen in het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) komen elke week incidenten tussen leerlingen voor. Dit varieert van vernieling tot ernstig fysiek geweld. In het basisonderwijs gaat het om 2 procent van de scholen en op 1 procent van havo en vwo botsen leerlingen wekelijks met elkaar.
Vaak slagen scholen er niet in de lastigste leerlingen van school te krijgen, constateert de inspectie. Hierdoor kan de crisis hoog oplopen. Omdat scholen niets meer met deze leerlingen kunnen beginnen, zou de jeugdzorg eraan te pas moeten komen.
Net als vorig jaar beoordeelt de inspectie 4 procent van basisscholen en scholen in het voortgezet onderwijs als zeer zwak. Ongeveer 15 procent van de scholen in het primair en voortgezet onderwijs loopt het risico in deze groep te belanden. Juist deze achterhoedescholen zien veel leerkrachten vertrekken, waardoor hier de meeste onbevoegde docenten voor de klas staan.
Ook kennen scholen een hoog verzuim. De inspectie noemt uitval (leerlingen die zonder diploma van school gaan) een van de grote problemen van het Nederlandse onderwijs. Met 15,5 procent van de jongeren tussen de 18 en 24 jaar ligt dit onder het Europees gemiddelde, maar het ministerie van Onderwijs wil dit in 2010 hebben teruggedrongen tot 8 procent.
Vorig jaar waarschuwde de inspectie in het Onderwijsverslag nog voor het groeiende aantal vacatures. Afgelopen jaar werd deze trend gekeerd, met 21 procent minder openstaande banen in het basisonderwijs en 27 procent in het voortgezet onderwijs. Maar door de vergrijzing is het lerarentekort nog lang niet achter de rug, waarschuwt de inspectie.