Volgens minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken is Nederlandse troepeninzet in Macedonië echter „niet aan de orde.” De bewindsman zei donderdag in Skopje dat Nederland daar geen ruimte voor heeft nu er al militairen actief zijn in Bosnië en Afghanistan.

De Macedonische minister van Buitenlandse Zaken, Casule, wil graag Nederlandse militairen omdat deze al eerder in zijn land actief zijn geweest. Ook wekken eenheden van kleinere NAVO-lidstaten meer vertrouwen bij de plaatselijke bevolking, zo meent Casule.

Eind maart moet een nieuwe troepenmacht van ongeveer duizend manschappen aan de slag gaan in Macedonië, om gedurende nog eens zes maanden vredeswaarnemers veiligheid te bieden. Deze macht staat zo goed als zeker onder Italiaanse leiding.

Van Aartsen bezocht donderdag Macedonië om de regering te verzekeren van de blijvende Nederlandse steun voor het wankele vredesproces in het Balkanland. Hij wil ondanks de internationale voorrang voor Afghanistan aandacht blijven houden voor de Balkan „om een tweede drama te voorkomen.”

In verband daarmee had Van Aartsen donderdag een stevige discussie met de Macedonische premier, Georgievski. Deze Slavische nationalist begint het vuur voor de verkiezingsstrijd van eind dit jaar al fors op te stoken. Daardoor ontstaan opnieuw spanningen, die de vorming van een echte multi-etnische Macedonisch-Albanese staat in gevaar brengen.

De Nederlandse regering eist dat Georgievski snel wetten invoert om de mensenrechten van de Albanese minderheid beter te beschermen. Ook moet er dringend werk gemaakt worden van een amnestiewet voor Albanese vrijheidsstrijders. Volgens Van Aartsen krijgen extremistische krachten in Macedonië door de hevige toon van de premier „meer invloed dan strikt genomen noodzakelijk is.”

Daarmee doet Georgievski een internationale donorconferentie voor Macedonië op 12 maart geen goed. Ook vertroebelt het heroplevend nationalisme aan Slavische kant de relatie met Nederland, dat tot op heden al voor 46 miljoen euro aan steun gaf voor de wederopbouw van Macedonië.

Aanvankelijk leefde aan Nederlandse kant ook de vrees dat Georgievski dit geld gebruikt voor de aanschaf van wapens. De premier heeft echter de verzekering gegeven dat Macedonië alleen wapens krijgt uit Oekraïne via ruilhandel. Volgens Georgievski is de regering daartoe verplicht op grond van oude handelsverdragen.

De bewindsman bezocht gistermiddag het dorp Matejce, even buiten de hoofdstad Skopje, waar onlangs de door Albanese extremisten verdreven politie en Slavische gemeenteraadsleden weer zijn teruggekeerd. In het zwaar gehavende dorp vond, in het bijzijn van Van Aartsen, ook weer de eerste gemengde zitting van de gemeenteraad plaats met Macedonische en Albanese raadsleden.

Waarnemers van de Europese Unie en de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) zien toe op het goede verloop van de terugkeer van politie en leden van diverse bevolkingsgroepen. Zij krijgen daarbij militaire rugdekking van NAVO-troepen, die deelnemen aan de operatie Amber Fox. Deze operatie staat nu nog onder Duitse leiding. Duitsland ziet om financiële redenen echter geen mogelijkheid deze leidinggevende rol voort te zetten.

Vorig jaar waren in Macedonië ook 250 Nederlandse militairen actief bij een grootscheepse NAVO-operatie om Albanese rebellen wapens in te laten leveren. Volgens militaire en diplomatieke bronnen bevinden zich in diverse dorpen buiten de hoofdstad Skopje echter nog de nodige wapens en Albanese rebellen.