Ondertekenaars zijn onder anderen de burgemeester van Alkmaar, de topmannen van woningcorporaties Mitros en Talis en Ira Helsloot, hoogleraar besturen van veiligheid in Nijmegen.

Talis heeft asbestsanering al jaren op de agenda staan, laat bestuurslid Ronald Leushuis weten. „Een van onze kerntaken als woningcorporatie is ervoor zorgen dat onze huurders veilig kunnen wonen. En asbest in de woonsituatie is een risico.” In 2013 heeft de corporatie 25 miljoen euro uitgetrokken om in tien jaar alle woningen asbestveilig te maken.

Leushuis’ bezwaar geldt vooral de steeds strengere eisen die de overheid stelt. Die zijn vooral het gevolg van incidenten, stelt hij. Bestuurders hebben de neiging om direct maatregelen te nemen om herhaling te voorkomen. „Deze maatregelen blijken achteraf regelmatig duur en beperkt effectief te zijn.”

Het geld dat in asbestsanering gaat zitten, zou de Nijmeegse corporatie soms liever aan andere zaken uitgeven. „We zijn een financieel gezonde corporatie, maar ook voor ons is 25 miljoen euro een grote investering. Het betekent dat we andere dingen niet of in mindere mate kunnen doen, zoals investeren in duurzaamheid om via energiebesparende maatregelen te zorgen voor lagere woonlasten.”

Sinds 1993 is het gebruik van asbest verboden. In woningen en gebouwen die voor die tijd zijn gebouwd, zit nog wel asbesthoudend materiaal. Wanneer die vezels vrijkomen, kan dat bij inademing na jaren longkanker of asbestose veroorzaken.

Het risico van zogenoemd hechtgebonden asbest in woningen en daken is echter heel klein, stelt Helsloot. Vezels kunnen in principe niet loskomen en het asbest zit vaak op plaatsen die niet in open verbinding staan met de lucht. „Daarmee is de kans miniem dat je in het dagelijks leven ziek wordt en overlijdt als gevolg van asbestblootstelling.” Het risico dat je om het leven komt door een verkeersongeval of een brand of longkanker krijgt door roken is vele malen groter.

„Zelfs als er wat materiaal loskomt en je zou het inademen, bijvoorbeeld na een brand ergens in de buurt, is het risico relatief klein.” Te vaak ontstaan er in zo’n geval paniekreacties, stelt Helsloot. „Mannen in witte pakken rukken uit, gevolgd door cameraploegen. Samen versterken ze het beeld dat er iets heel ergs aan de hand is. Maar is dat echt zo?”

Hij is kritisch op de kosten die de strengere regelgeving met zich meebrengt. „De verhouding tussen kosten en baten van grootschalige asbestsanering is scheef. Elk gewonnen gezond levensjaar kost honderdduizenden euro’s.”

Het besluit van staatssecretaris Dijksma (Infrastructuur en Milieu) om vanaf 2024 alle daken met asbest te verbieden noemt hij „weggegooid geld voor schijnveiligheid.” Helsloot: „Saneer dat asbest liever als het dak toch aan vervanging toe is.”

Dijksma deelt die mening niet. „In 2024 zijn de jongste daken waarin nog asbest is verwerkt dertig jaar oud en kunnen asbestdeeltjes vrijkomen door de invloed van weer en wind.” De kosten worden geraamd op 882 miljoen euro, omdat daken vóór het verstrijken van de economische levensduur moeten worden vervangen.

Het ministerie van Infrastructuur rekende een aantal jaren geleden voor dat de maatregel 200 tot 300 asbestslachtoffers kan schelen. Die schatting is echter dermate onzeker dat het ministerie in vervolgrapporten geen aantallen meer noemt, signaleert de Volkskrant.

Zie ook pag. 9.