Twee jaar geleden moest de 23-jarige Faisal vluchten uit Pakistan. Na een bootreis vanuit Libië spoelde hij aan op Sicilië. Daar werd hij opgevangen. Na een paar verplaatsingen in Noord-Italië werd onlangs zijn officiële status als vluchteling vastgesteld. Drie weken geleden kwam hij naar Satriano, een bergdorp in het uiterste zuiden van Calabrië (in de ‘teen’ van Italië), dat met enige fantasie gelijkenis vertoont met het Pakistaanse Pamirgebergte.

Faisal is een bedaarde jongen die in Pakistan huisschilder was. Hij heeft zijn ouders, broers en zussen in Pakistan moeten achterlaten. Hij lijkt terneergeslagen, maar misschien is dat ook wel zijn gewone gezichtsuitdrukking. Hij brengt zoete thee. Faisal is de laatst gearriveerde vluchteling in Palazzo Condò, dat leegstond in het oude centrum. Nu is het pand ingericht om negentien mannen huisvesting te bieden.

Elke bewoner verblijft er in principe een halfjaar. Momenteel komt het merendeel van de bewoners uit Pakistan, Afghanistan en Mali. De bedoeling is dat ze in deze dorpse omgeving wortel schieten. Ze krijgen tien uur per week Italiaanse les. „Ze moeten worden voorbereid op het echte leven. Straks is er niet meer automatisch een dak boven het hoofd en moeten ze de energierekening betalen”, vertelt Artur, een Wit-Rus die sinds tien jaar in Italië woont en als sociaal werker de vluchtelingen ondersteunt.

De bewoners doen (gesubsidieerde) klusjes – voor de gemeente, voor lokale bedrijfjes en op het platteland. Faisal werd al een paar keer als chauffeur en loodgieter ingezet.

Satriano is niet het enige dorp dat een aantal (erkende) vluchtelingen heeft opgenomen. Er zijn in heel Italië 486 van zulke projecten die in totaal plaats bieden aan ruim 22.000 mensen. Het programma, dat wordt gefinancierd door Binnenlandse Zaken, bestaat al sinds 2002. In Satriano betreft het een investering van een ton per jaar. Het idee is dat buitenlanders gemakkelijker integreren in een dorpse omgeving, waar jongeren schaars zijn en de sociale structuren afnemen.

Met een afnemende bevolking wordt de dienstverlening teruggeschroefd. De meeste deelnemende dorpen kennen het existentiële probleem dat er nauwelijks meer jongeren zijn. Die trekken naar de stad. Dat is trouwens geen recente ontwikkeling, maar gebeurt al sinds de Tweede Wereldoorlog. Met de nieuwe bewoners kunnen scholen en postkantoren mogelijk openblijven. Dorpen krijgen weer zicht op een toekomst.

Een voorbeeld van iemand die goed is geïntegreerd is Hotak, die in Afghanistan taxichauffeur was totdat hij voor de taliban moest vluchten. In 2009 kwam hij naar Italië. Zijn asielaanvraag werd gehonoreerd en hij werkt nu als sociaal werker in Satriano. Hij spreekt opmerkelijk goed Italiaans.

De dorpbewoners zijn gelukkig met de nieuwe bewoners. „Het zijn voorbeeldige jongens. Ze groeten iedereen in het dorp en dringen in de winkel niet voor”, zegt Alessandro Iannuzzi (33 jaar), de pastoor van het dorp. Hij vindt het onbelangrijk dat ze vrijwel allemaal moslim zijn. „Ik kijk niet naar religie. Belangrijk is dat zij ook in God geloven.”