Davutoglu verraste vriend en vijand door maandag een nieuw wensenpakket op tafel te leggen. Het land bood aan alle migranten die illegaal de oversteek naar Europa maken terug op te nemen, op voorwaarde dat Europese landen erkende vluchtelingen uit Turkse vluchtelingenkampen over laten komen. Deze ‘1-op-1-ruil’ stuitte op onder meer Hongaars verzet.

Het doel van het plan is het verdienmodel van de mensensmokkelaars kapot te maken en migranten te ontmoedigen hun geld en leven in de waagschaal te leggen voor een oversteek naar Europa. Legale migratie moet de enige manier zijn om naar Europa te komen. Tusk noemde de plannen een „omwenteling” in de huidige aanpak van de crisis.

De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei na de top dat de EU-leiders de „belangrijkste punten” van de plannen van Turkije ondersteunen. Het uitvoeren ervan zou een „doorbraak” kunnen betekenen, zei Merkel. Volgens premier Mark Rutte moeten „de mensensmokkelaars binnen twee of drie weken een andere vak zoeken” als dit eenmaal werkt.

De EU en Turkije spraken af de toegekende 3 miljard euro sneller uit te betalen om de leefomstandigheden in vluchtelingenkampen in Turkije te verbeteren. Bovendien denkt de EU na over aanvullende gelden. Turkije heeft gevraagd om een verdubbeling. Daarnaast zal het proces om Turken sneller visumvrij naar Europa te laten reizen en de onderhandelingen over toetreding tot de EU worden versneld.

Davutoglu onderstreepte dat Turkije veel doet uit humanitaire overwegingen. Hij noemde de Turkse voorstellen „gedurfd en creatief”.