Turkije is bereid alle migranten die illegaal naar Europa komen terug te nemen op voorwaarde dat Europese landen ‘1-op-1’ erkende Syrische vluchtelingen uit Turkse vluchtelingenkampen over laten komen. De teruggenomen migranten komen onder aan de lijst van mensen die kans maken om legaal naar Europa te gaan, zei Rutte.

De premier denkt dat „mensensmokkelaars binnen twee of drie weken een ander vak moeten zoeken” als dit eenmaal werkt. De details moeten nog worden uitgewerkt, maar Rutte denkt dat het plan „zeer kansrijk” is. „De Turken hebben de doelpaal in positieve zin verplaatst, maar we zijn er nog niet.”

In combinatie met het afsluiten van de migratieroute over de Balkan kan de verwachte „voorjaarspiek” vanuit Turkije uitblijven, verwacht Rutte.

Turkije wil in ruil dat het proces om Turken sneller visumvrij naar Europa te laten reizen en de onderhandelingen over toetreding tot de EU worden versneld. Dat ligt gevoelig bij veel collega’s, zei Rutte. Aan de voorwaarden wordt niet getornd. Op het gebied van visaversoepeling voldoet het land nu aan negentien van de 72 eisen, zei Rutte. „Het is nu aan Turkije.”

Meerdere regeringsleiders hebben „buitengewoon” veel zorgen uitgesproken over de persvrijheid in Turkije, zei Rutte ten slotte.