De benoeming van De Vries tot Europees coördinator terreurbestrijding hing al enige dagen in de lucht. De 48–jarige ex–staatssecretaris van Binnenlandse Zaken moet onder de vleugels van Europees gezant voor het buitenland Solana binnen drie maanden concrete plannen presenteren voor een betere bestrijding van het terrorisme.

De Vries kan daarbij gebruik maken van een Europese databank, waarin de namen van terroristen worden opgeslagen. Ook krijgt hij de mogelijkheid sneller bankrekeningen van terroristische organisaties te laten bevriezen. De EU–regeringsleiders stemden donderdag tijdens hun driemaandelijkse top in Brussel in met deze maatregelen om de strijd tegen het terrorisme op te voeren.

De EU–leiders besloten ook om 11 maart, de datum van de aanslagen in Madrid, uit te roepen tot internationale dag van het slachtoffer in Europa. Ook willen zij dat er een uitgebreid programma komt voor slachtofferhulp.

Balkenende noemde de benoeming van De Vries een „goede zaak". „Het is goed dat anderen de kwaliteiten van De Vries herkennen en erkennen. Voor het overige moet gewoon het werk worden gedaan", aldus de premier. Dat werk wordt vooral een taaie strijd om lidstaten ertoe aan te zetten geheime informatie sneller uit te wisselen. Europol in Den Haag moet daarin een centrale rol krijgen.

Nederland zette vorige week stevig in op de benoeming van De Vries, wiens naam als enige kandidaat voor de functie lang geheim werd gehouden. Onverwacht kon Balkenende ook een tweede succes binnenhalen met een akkoord over de benoeming van zijn voorganger Wim Kok als voorzitter van een werkgroep die de Europese economie uit het slop dient te halen.

Oud–vakbondsleider Kok moet met vijf tot zeven onafhankelijke deskundigen voorstellen lanceren om Europa in 2010 inderdaad de meest concurrerende economie ter wereld te laten zijn. Van het voornemen uit 2000 om Europa de eerste viool te laten spelen in de wereldeconomie is tot op heden weinig terechtgekomen.

Kok krijgt de taak ingrijpende voorstellen te doen voor banengroei en betere concurrentiekracht. In november moet hij een rapport op tafel leggen. De oud–premier is nog niet formeel benoemd, maar Balkenende zei donderdag dat over zijn aanstelling een akkoord bestaat.

De regeringsleiders besloten donderdagavond ook om de onderhandelingen over een EU–grondwet opnieuw te beginnen, nadat de discussie daarover eind vorig jaar volledig spaak liep. De inzet is om medio juni tot een akkoord te komen. Nederland zou daardoor tijdens zijn EU–voorzitterschap, de tweede helft van dit jaar, niet belast zijn met de afronding van de onderhandelingen.

Spanje en toekomstige lidstaat Polen waren vorig jaar de landen die een akkoord tegenhielden, omdat de plannen die op tafel lagen hen op termijn minder macht zouden geven. Na de plotse machtswissel in Spanje gaf de nieuw gekozen premier Zapatero al aan wel weer over de grondwet te willen praten.

Ook Polen liet de afgelopen dagen doorschemeren te willen bewegen. Volgens Balkenende bestaat de mogelijkheid om nog voor eind juni, onder Iers voorzitterschap van de EU, tot een akkoord te komen.

„De ambitie om er iets van te maken, is er", aldus de premier donderdag eerder op de dag. Volgens hem hebben de aanslagen in Madrid de EU–leiders ook weer dichter bij elkaar gebracht. De Ierse premier en huidig EU–voorzitter Ahern zei donderdagavond wel dat de echte onderhandelingen niet kunnen beginnen voor de maand mei, wanneer de nieuwe Spaanse regering officieel is aangetreden.