SHARIA – Banda Atjeh is de hoofdstad van Atjeh, het noor-
delijke deel van het eiland 
Sumatra en de enige provincie 
in Indonesië waar de sharia 
–de islamitische wetgeving– van toepassing is. De autoriteiten van de stad verboden de bewoners vorige week ook om kerstfeest te vieren.

De overheid schaart zich daarmee achter de geestelijkheid. Twee jaar geleden vaardigde de islamitische raad van geleerden in de stad ook al een verbod op het vieren van Kerst en nieuwjaar uit. Moslims mochten hun christelijke buren ook geen geluk wensen. De uitspraak van de moslimraad werd beschouwd als een teken van doorgaande islamisering van Indonesië.

ISLAMITISCH NIEUWJAAR –
De moslims in Atjeh namen eerder wel deel aan de viering van het christelijk nieuwjaar. Hun eigen kalender gaat uit van Muharram, het islamitisch nieuwjaar. Op die dag herdenken moslims dat de profeet Mohammed en zijn volgelingen in het jaar 622 de stad Mekka verlieten en naar Medina verhuisden. Naar die uittocht (Hijra) is later hun kalender genoemd.

Muharram begint als de sikkel van de nieuwe maan verschijnt. Het islamitisch jaar is hierdoor elf à twaalf dagen korter dan het gregoriaans jaar dat door het christendom wordt gehanteerd. Zo viel de islamitische nieuwjaarsdag 1423 AH –1423 jaar na Mohammeds uittocht in 622– nog op 15 maart 2002. Het jaar 2008 telde twee islamitische jaarwisselingen, in januari en december. 1437 AH viel op 13, 14 of 15 oktober dit jaar. Dat laatste hangt ermee samen dat er verschillende berekeningen mogelijk zijn, zodat niet alle landen het islamitisch nieuwjaar tegelijk vieren.

TIENDE DAG – Veel moslims beleven hun eigen jaarwisseling niet zo bewust. Degenen die deze feestdag vieren, doen dat vooral in de moskee. Eigenlijk heeft de nieuwjaarsviering vooral negen dagen later plaats, op Ashura. Aanbevolen wordt die dag te vasten. Mensen zoeken elkaars gezelschap. Dat iedereen die dag een bad moet nemen, leidt ertoe dat je plotseling met een emmer koud water of een spuit kunt worden belaagd.

JAARTELLINGEN – De christelijke jaartelling is gekoppeld aan Jezus’ geboorte en aan de zonnekalender. Joden vieren nieuwjaar op Rosj Hasjana (eind september); volgens hun kalender is 2016 het jaar 5776/5777. Boeddhisten vieren nieuwjaar met de eerste volle maan in april; ze leven in 2561/2562. Hindoes vieren het tijdens Holi (februari/maart) en leven in 2072/2073. Chinezen vieren nieuwjaar in januari/februari en hanteren het jaar 4713.

VERDEELD – Buiten Atjeh zijn islamgeleerden al vaker met een fatwa gekomen dat moslims niet mochten deelnemen aan de christelijke nieuwjaarsviering. Ze schuwden daarbij stevige uitspraken niet: „Vermijd de vijanden van Allah op hun feesten.” En: christenen feliciteren met hun feestdagen „is een net zo grote zonde als het feliciteren van iemand die wijn drinkt, of vermoord heeft of onwettige seksuele relaties heeft.” Op een christelijke feestdag vrij nemen en een eigen feestje organiseren moet ook niet: „Degene die een volk imiteert, is een van hen.”

Veel moslims hebben er echter geen bezwaar tegen om de jaarwisseling mee te vieren die wordt aangehouden in het land waar ze wonen.

MEER VERBODEN – De sultan van Brunei zei deze maand dat deelnemen aan de kerstviering moslims op vijf jaar celstraf kon komen te staan. Daaronder viel ook het dragen van kerstmutsen en het versturen van kerstkaarten. Ook Somalië en de voormalige Sovjetstaat Tadzjikistan kwamen met een dergelijke maatregel. Dat laatste land verbood ook het vieren van de christelijke jaarwisseling.